Westerplatte: historia

Westerplatte to półwysep leżący na terenie Gdańska, znajdujący się przy ujściu Martwej Wisły do Zatoki Gdańskiej. Jest w większości zalesiony, jego szerokość waha się pomiędzy 200 a 500 metrów, a długość wynosi 2 km. Teren półwyspu (a dawniej wyspy) nie jest zamieszkany.

Z czego słynie Westerplatte? To niezwykle ważne miejsce w historii Polski, kojarzone jednoznacznie z momentem wybuchu II wojny światowej. Wszystko to za sprawą bitwy o Westerplatte, która polegała na obronie Wojskowej Składnicy Tranzytowej przed atakiem wojsk III Rzeszy. Obrona Westerplatte zapisała się na stałe na kartach naszej historii, warto więc odwiedzić to miejsce i poznać przebieg związanych z nim wydarzeń.

25 sierpnia 1939 do Gdańska przybył pancernik szkoleniowy Schleswig-Holstein. Miał on jedynie odbyć kurtuazyjną wizytę na tej polskiej wyspie niemieckiego miasta. Pod pokładem przewoził kampanię szturmową Kriegsmarine, był też mocno uzbrojony. Pierwszego września załoga pancernika przeprowadziła atak na Westerplatte. Obrona półwyspu trwała aż tydzień, pomimo wyraźnie przeważających i przytłaczających sił wroga.

Po kapitulacji, w marcu 1940, na półwyspie powstał podobóz obozu koncentracyjnego w Stutthofie. Po zakończeniu walk teren Westerplatte był zrujnowany. Gdy skończyła się wojna, natychmiast ustawiono tutaj krzyż oraz tablicę zawierającą nazwiska poległych, a następnie czołg T-34. Dziś na półwyspie stoi duży Pomnik Obrońców Wybrzeża, oraz niewielki cmentarzyk poległych bohaterów. Tajemnice Westerplatte wciąż wychodzą na jaw –jeszcze w roku 2011 odkryto tutaj nieznane wcześniej elementy infrastruktury. W Gdańsku, choć nie na samym terenie półwyspu, znajduje się też nowe Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Co roku liczni turyści zwiedzają to niezwykłe miejsce i poznają jego historię.

Szlak turystyczny Westerplatte

Westerplatte jest dziś miejscem dobrze zorganizowanym turystycznie. Zachowano oryginalną, niemiecką nazwę, która stała się już dobrze znanym symbolem bohaterstwa polskich żołnierzy. Stworzono tu Szlak Turystyczny "Westerplatte", pozwalający zwiedzić pole bitwy świadomie i w pełni zapoznań się z jego specyfiką i historią.

Szlak zaczyna się przy Nabrzeżu Obrońców Westerplatte. Punkt startowy to przystań statków pasażerskich. Następnie zwiedzający przechodzą do schronu oraz wieży obserwacyjnej. Kolejnym punktem na trasie jest placówka Fort, pochodząca z roku 1911 i stanowiąca pozostałość pruskich fortyfikacji nadbrzeżnych. Niestety, obiekt jest dość mocno zniszczony, ponieważ po wojnie przez wiele lat nie był restaurowany. Zwiedzający mogą stąd udać się pod czołg T-34, stojący na Westerplatte od roku 1962. Czołg ten zastąpił krzyż, który od roku 1946 upamiętniał poległych obrońców półwyspu. Dziś czołg stanowi kontrowersyjną pamiątkę polsko-radzieckiego "przymierza".

Następnie zwiedzający kierują się na Cmentarz Obrońców, a także miejsce nieistniejącej już wartowni V, zniszczonej drugiego dnia obrony. Do dziś można za to oglądać Wartownię I, stanowiącą kolejny punkt na trasie. Istnieją także ruiny  Nowych Koszar – dziś stoi tu tablica z nazwiskami znanych obrońców półwyspu. Można także zobaczyć pozostałości "Willi Podoficerskiej" i zarazem Wartowni III.

Trasa zwiedzania kończy się odwiedzinami na placyku, gdzie organizowane są oficjalne uroczystości, a ostatni punkt to Pomnik Obrońców Wybrzeża. Z pewnością warto zarezerwować czas na zwiedzanie Westerplatte – ile trwa pokonanie całej trasy bez pośpiechu i w skupieniu? Czas nie przekracza dwóch godzin.

Zwiedzanie Westerplatte warto uzupełnić o odwiedziny w gdańskim Muzeum Westerplatte. To nowoczesne miejsce ukazujące historię wojennych działań prowadzonych w roku 1939.

Zwiedzanie Westerplatte z przewodnikiem

Westerplatte można również zwiedzać z przewodnikiem. Usługę oprowadzania wykupuje się w Warowni numer 1, w kasie. Zwiedzanie nie wymaga wcześniejszych zapisów i rezerwacji, jest jednak możliwe tylko sezonowo. Przez cały rok można za to zwiedzać półwysep samodzielnie, korzystając z zamieszczonych tam informacji. Jeśli celem podróży lub wakacyjnego wypoczynku jest Gdańsk zwiedzanie Westerplatte zdecydowanie powinno znaleźć się wśród zaplanowanych zajęć. To jedno z istotniejszych dla polskiej tożsamości miejsc, opowiadające na żywo bogatą i fascynującą historię naszego narodu.

Bardzo wielu turystów odwiedzający Gdańsk kieruje swoje kroki na Westerplatte – jak dojechać w to miejsce? Najwygodniej komunikacją miejską. Dojeżdża tu między innymi autobus linii 106. Dojazd komunikacją pozwoli uniknąć problemów z parkowaniem.