Przez 10 miesięcy w roku skuta lodem i wieczną zmarzliną, przez cztery pogrążona w ciemnościach. Arktyka – region rozciągający się na północ od koła polarnego aż do bieguna północnego – to jeden z ostatnich prawdziwie dzikich obszarów naszej planety.

Tu przetrwają tylko najwytrwalsi i najlepiej dostosowani. Zwierzęta Arktyki miały ok. 3 mln lat, żeby przystosować się do panujących tu surowych warunków.

Arktyka zwierzęta - czy to lodowa pustynia?

Na pierwszy rzut oka na śnieżnej pustyni i połaciach lodu skuwających Ocean Arktyczny nie ma nic. Ale zamieszkujący te ziemie ludzie – od Alaski, przez północną Kanadę, Grenlandię, po Norwegię i Rosję – wiedzą, że zarówno tundra, jak i okolice bieguna tętnią życiem.

Rdzenna ludność Arktyki to Inuici, Lapończycy, Czukcze i Nieńcy. Ludzie dostosowali się do niezwykle trudnych warunków życia, tworząc wyjątkowe kultury.

Są też świadkami niepokojących przemian. Pod wpływem zmian klimatycznych środowisko żyjących tu zwierząt zmienia się i kurczy w alarmującym tempie.

W Arktyce mogą przetrwać głównie rośliny o znacznym stopniu specjalizacji. Najczęściej są karłowate i o krótkim okresie wegetacji. Na cieplejszych, subarktycznych obszarach częściej występują drzewa. Na obszarach o trwałej pokrywie lodowej dochodzi czasem do zjawiska zwanego zakwitem lodu. Jest ono wywołane masowym wystąpieniem glonów.

Jakie zwierzęta żyją na Arktyce? Najbardziej znane to:

Zabezpieczenie przed trudnymi warunkami daje ssakom znaczna grubość futra i warstwa tłuszczu. Olbrzymia większość spotykanych w Arktyce ptaków morskich nie gniazduje tam, a jedynie żeruje w czasie krótkiego okresu obfitości pożywienia.

Arktyczne zwierzęta - jak działają na nie zmiany klimatu

Topniejący coraz szybciej arktyczny lód powoduje, że tutejsze drapieżniki tracą swoje miejsca polowań lub giną z głodu na dryfujących krach. Dotyczy to zwłaszcza niedźwiedzi polarnych.

Populacja fok też jest zagrożona. Topniejący lądolód spowodował, że do Arktyki zaczęły przypływać nigdy wcześniej nie zapuszczające się tak daleko na północ orki. To najgroźniejszy podwodny zabójca fok, który nowe żerowiska traktuje jak wiecznie pełną lodówkę.

Arktyka wciąż nie jest chroniona przed eksploatacją

Mimo apeli naukowców, Arktyka nie doczekała się międzynarodowego porozumienia, który zapewniałby ochronę tutejszej przyrody. Neutralna terytorialnie Antarktyda chroniona jest kilkakrotnie ratyfikowanym i poprawianym traktatem z 1959 r.

Natomiast regiony Arktyki należą do konkretnych państw, którym na razie nikt nie może zabronić prób wydobycia gazu czy ropy. Zapędy te wciąż najskuteczniej hamuje tutejsza zima, ale klimat się ociepla. Z roku na rok średnie temperatury rosną, a winę za to ponosi nasza cywilizacja.

Dno morskie Arktyki kryje co najmniej 90 miliardów baryłek ropy naftowej i ok. 1,67 biliona metrów sześciennych gazu ziemnego. Obficie występują również złoża metanu.

Ocieplenie klimatu sprzyja arktycznej turystyce

Po wodach Oceanu Arktycznego, morzach: Barentsa, Beauforta czy Beringa, kursuje więcej statków niż kiedykolwiek przedtem. Wynika to z faktu, że pokrywa lodowa jest znacznie cieńsza.

Coraz prężniej, lecz niekoniecznie z poszanowaniem środowiska naturalnego, rozwija się przemysł turystyczny. Problem w tym, że jeśli każdy zechce obejrzeć cuda Arktyki na własne oczy, za kilkadziesiąt lat nie będzie czego oglądać.

Zobacz niezwykłe zdjęcia Floriana Schulza, autora zdjęć filmu "To the Arctic 3D".
GALERIA >>>