Wśród ruin antycznej Persji. Odwiedź Persepolis i przenieś się w czasie

Persepolis: historia

Persepolis to jedno z miast starożytnej Grecji, którego ruiny można dziś podziwiać w Iranie. Podwaliny pod nie położył Dariusz I, jednak rozwinął je i rozbudował Kserkses I, władca z dynastii Achemenidów. Ruiny, udostępnione dla zwiedzających, znajdują się około 70 km od irańskiego miasta Sziraz. Dzięki długotrwałym pracom archeologów znamy dziś dość dobrze kształt, jaki miało miasto i niektóre z budynków. Jeszcze przez zwiedzaniem miasta Persepolis warto zapoznać się z jego historią.

W czasach dynastii Achemenidów, panującej w Iranie w latach 550-330 p.n.e., Persepolis było bardzo prężnym i ważnym ośrodkiem miejskim. Pełniło funkcję jednej z czterech stolic ogromnego i potężnego imperium Persów. To tutaj skupiało się religijne życie obywateli państwa i odbywały się liczne ceremonie. W mieście nie mieszkało zbyt wielu obywateli. Było to centrum Zaratusztrianizmu, pierwszej wielkiej religii monoteistycznej, Persepolis było w latach swojej świetności nazywane "najbogatszym miastem pod słońcem".

W rok 330 p.n.e. miasto upadło pod naporem wojsk Aleksandra Wielkiego i zostało zniszczone w znacznym stopniu. Spalono między innymi doszczętnie pałac założycieli – Dariusza I i Kserksesa I. Źródła historyczne głoszą, że sam Aleksander nie był zwolennikiem zrównania miasta z ziemią – tę decyzję wymusiła na nim sytuacja polityczna.

Akt splądrowania i spalenia Persepolis był zemstą za zniszczenia, których dopuścili się Persowie w czasie wojen grecko-perskich. Dziś Persepolis, przywrócone powszechnej świadomości dzięki pracom archeologicznym, stanowi serce tej krainy i miejsce, które odwiedzają turyści. Oglądając ruiny skąpana w słońcu nietrudno jest wyobrazić sobie, jaką potęgę stanowiło to miasto.

Persepolis: obecnie

Persepolis to dziś całkiem dobrze zachowane ruiny, które spod warstwy pyłu i ziemi wydobyły wieloletnie wykopaliska. Prace archeologiczne rozpoczął tu w latach 30. XX wieku James Henry Breasted z Uniwersytetu Chicagowskiego. Dyrektor Instytutu Orientalistycznego powierzył kierownictwo wykopalisk doktorowi Ernstowi Herzfeldowi. Odkryto mnóstwo obiektów, zarówno tych spodziewanych, jak i całkowicie zaskakujących. Sam pałac zajmował powierzchnię około 297×448 m.

Zachowały się ślady systemu odwadniania i wodociągów, a także skarbiec, mury i liczne tabliczki pokryte pismem elamickim oraz akadyjskim. Spod ziemi wyłoniły się rampy i ogromne schody prowadzące do pałacu. Ruiny Persepolis po latach zapomnienia stały się symbolem państwa perskiego i jego dawnej potęgi.

To niezwykłe miejsce można dziś zwiedzać, co chętnie robią turyści z całego świata. Można tu też spotkać wielu miejscowych podróżników, którzy zwiedzają własny kraj, jego bliższe i dalsze regiony. Panująca w Persepolis pogoda bywa jednak dość ekstremalna – zwłaszcza latem, a dojazd i dojście na miejsce wykopalisk jest dość trudne. Niedaleko znajduje się także Sziraz, nazywane romantycznie miastem poetów.

Persepolis: co warto zobaczyć?

Persepolis to dość rozległy teren, na którym zachowały się wspaniałe pamiątki bardzo odległej przeszłości. Choć "ruiny" mogą brzmieć zniechęcająco, dostępne do zwiedzania w Persepolis zabytki naprawdę zapierają dech w piersiach. Zwiedzanie rozpoczyna się na placu przed dawnym pałacem, skąd roztacza się widok na pozostałości miasta. Całość obiektu znajduje się na dużym tarasie, na który trzeba wspiąć się po szerokich, kamiennych schodach.

Brama Wszystkich Ludów

To pierwszy symbol i pamiątka po dawnym Persepolis, z którym spotykają się zwiedzający. Dawniej pilnowały jej figury skrzydlatych byków z ludzkimi głowami, w dużej części widoczne do dziś. Nad bramą znajduje się inskrypcja głosząca, że "Sala wejściowa jest dziełem Kserksesa I, następcy Dariusza". Wyrzeźbiono ją w trzech starożytnych językach.Przejście przez bramę robi ogromne wrażenie, nawet mimo tego, że czas odcisnął na niej woje wyraźne piętno.

Sala Audiencyjna (Apadana)

Apadana to rodzaj reprezentacyjnej sali w pałacach irańskich władców z dynastii Achemenidów. Pozostałości tej sali zachowały się także w Persepolis. Znajdują się tutaj pozostałości imponujących, rzeźbionych kolumn oraz widoczne do dziś płaskorzeźby, które opowiadają historię założycieli miasta. Z pierwotnie istniejących 72 kolumn wspierających dach pozostało jedynie 13. Płaskorzeźby przedstawiają korowód przedstawicieli różnych nacji i ludów, którzy idą by złożyć pokłon władcy. widać też sceny religijne, zwłaszcza nawiązujące do Nowruz – perskiego Nowego Roku i święta przesilenia letniego.

Niestety pałac Tachara praktycznie nie zachował się do naszych czasów. Uległ skrzętnie zaplanowanemu pożarowi, który wzniecili tutaj zdobywcy pod sztandarem Aleksandra Wielkiego. Pozostały jedynie ściany zdobione bogato reliefami. Na koniec zwiedzania warto spojrzeć na miasto z jednego z otaczających je wzgórz i raz jeszcze poczuć ducha wielowiekowej historii.

Ile czasu trwa zwiedzanie Persepolis? Według przewodników to około 2 godzin. Każdy we własnym tempie podziwia zachowane tu skarby kultury. Nie warto się spieszyć, jeśli program wycieczki nie jest bardzo napięty. Na terenie ruin miasta mieści się muzeum z dodatkowo płatnym wstępem. Wielu turystów łączy wyjazd do Persepolis ze zwiedzaniem pobliskiego miasta.

Jak dojechać do Persepolis?

Persepolis jest oddalone od Sziraz o około godzinę jazdy. Wielu turystów wybiera wygodną opcję dojazdu taksówką. Inni stawiają na komunikację miejską, która nie jest kosztowna, ale dojazd staje się nieco bardziej skomplikowany. W Szirazie należy odnaleźć zajezdnię autobusów krótkodystansowych, a następnie wsiąść do busa jadącego do Marwdaszt. Stamtąd należy również busem dostać się do Naghsz-e Rostam, a następnie do Persepolis. To droga wymagająca więcej zachodu, choć z pewnością ciekawsza niż podróż taksówką!

Persepolis: ile kosztuje wstęp?

Persepolis wymaga kupienia biletów wstępu, które kosztują około 200000 riali, czyli równowartość 20 zł. Kolejne 150 - 200 000 riali to wstęp do muzeum na terenie ruin miasta. Ceny dość dynamicznie się zmieniają, a informacje podawane w przewodnikach mogą być nieaktualne. Może się także zdarzyć próba oszustw – na przykład w formie oferowania turystom płatnego "obowiązkowego" depozytu bagażu podręcznego.