Ruch to zdrowie, ale nie każdy ma ochotę na zwykły jogging czy jazdę na rowerze. Dla niektórych, szukających bardziej emocjonujących wrażeń, niezastąpiona jest szybkość, inni wybierają wrażenia w wysokościowe, jeszcze inni stawiają na wyczynowe sporty siłowe. Istnieje jednak dyscyplina, która łączy wszystkie te cechy, dostarcza masę adrenaliny, a jednocześnie sprawia mnóstwo radości – mowa o parkour.

Co to jest parkour?

Parkour to transformacja zwykłego przemieszczania się w sport. Jego ideą jest jak najefektywniejsze pokonywanie naturalnych i urbanistycznych przeszkód, pozostając w ruchu. Ważne jest to, aby podczas poruszania się nie tracić siły i szybkości. Wszystko powinno przebiegać płynnie i sprawnie. Do celu wybiera się najkrótszą drogę, przeskakując przez przeszkody, wspinając na mury czy biegając po wąskich gzymsach. A wszystko to przy jak najmniejszym wykorzystaniu energii i ograniczeniu zbędnych ruchów.

Zbliżony do parkour jest tzw „free run”, który opiera się na efektownych kombinacjach, saltach czy piruetach podczas biegu i pokonywania przeszkód. Często obie te dyscypliny występują w połączeniu, dlatego zazwyczaj są mylone. Warto wiedzieć jednak, że występuje między nimi zasadnicza różnica. Parkour to efektywność, free run to efektowność.

Historia parkour

Parkour ma swoje korzenie w dawnych czasach i biegach przez naturalne przeszkody, po lasach lub górach. Jego obecny kształt stworzył i przystosował do warunków urbanistycznych Francuz David Belle. Wraz z przyjacielem Sebastienem Foucanem założył on pierwszą grupę parkourową o nazwie „Yamakasi”.

Nazwę „Parkour” wymyślił przyjaciel Belle'a Hubert Kounde. Pochodzi ona od fr. parcours du combattant, oznaczającego tor przeszkód. Dyscyplina została rozsławiona na cały świat dzięki filmowi Luca Bessona z 2001 roku pod tytułem „Yamakasi. Współcześni samurajowie”. Od tamtej pory na świecie zaczęły powstawać kolejne kluby parkourowe, sportowcy określani są mianem traceur, a sportsmenki traceuse. Do dnia dzisiejszego sport ten cieszy się dużą popularnością. 

Jak zacząć trenować parkour?

Mimo, że nie jest to dyscyplina prosta, wiele osób zastanawia się jak zacząć ćwiczyć parkour. Szybkie poruszanie się po przestrzeniach miejskich budzi dużo emocji i sprawia, że wiele osób chce tego spróbować. Aby jednak nie zrobić sobie krzywdy podczas uprawiania tego sportu, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych szczegółów. 

Po pierwsze, przygotowanie fizyczne. Aby zacząć trenować parkour ważna jest ogólna dobra kondycja fizyczna. Podstawy kalisteniki, czyli ćwiczeń z masą ciała, są tu jak najbardziej wskazane. Podczas biegu po mieście niejednokrotnie będzie trzeba podciągać się oraz wspinać, dlatego wyćwiczone mięśnie ramion oraz klatki piersiowej są niezmiernie ważne. Parkour to też skoki, nierzadko dalekie, dlatego warto trenować także mięśnie nóg. Pamiętajmy o rozgrzewce i rozciąganiu, aby nie narażać stawów i mięśni na kontuzje. Ogólna kondycja fizyczna będzie bardzo ważna, jednak aby zacząć trenować parkour nie trzeba być zawodowym atletą. Wystarczą podstawy. 

Po drugie, parkour najlepiej ćwiczy się w grupie. Jeżeli decydujemy się na to by zacząć uprawiać parkour, warto rozejrzeć się za osobami zaangażowanymi w temat i biorącymi udział w treningach. W większości dużych miast można znaleźć grupy zainteresowane tą dyscypliną, internet pełen jest informacji, a także porad dotyczących pierwszych parkourowych technik. Warto jednak mieć na uwadze, że żaden tutorial nie zastąpi mistrza. Warto więc obserwować, inspirować się i ćwiczyć z tymi, dla których efektowne poruszanie się po przestrzeni urbanistycznej nie ma żadnych tajemnic. 

Po trzecie, nie należy się śpieszyć, a raczej skupić i powoli dążyć do celu. Podczas ćwiczeń parkouru dość łatwo o kontuzję, dlatego podczas pokonywania przeszkód niezmiernie ważne jest zachowanie skupienia i rozsądku. Nie należy od razu porywać się na skok z drugiego piętra. Tak samo niedobrym pomysłem będzie próba wdrapania się na czterometrowy mur. Powolne pokonywanie kolejnych barier da nam ogromną satysfakcję i pozwoli przyzwyczaić ciało do tego rodzaju wysiłku, nie ryzykując nagłą i bolesną kontuzją. Warto zauważyć, że parkour doskonale ćwiczy charakter i jeżeli zastanawiamy się, czy zacząć ćwiczyć parkour, odpowiedź powinna być twierdząca. Przy odpowiedniej koncentracji i żmudnemu treningowi można osiągnąć niesamowite cele. Parkour może być hobby na całe lata. 

Parkour: jakie wybrać buty?

Jeżeli naszym celem jest zostanie „niedzielnym traceurem”, wystarczy nam tak naprawdę luźny i wygodny ubiór oraz sportowe buty. Warto jednak zastanowić się nad zakupem takiego obuwia, które pozwoli nam ćwiczyć dłużej i z większym komfortem. Aby znaleźć takie obuwie, należy zwrócić uwagę na kilka czynników:

  • amortyzacja – im grubsza podeszwa buta, tym lepsza amortyzacja po lądowaniu. Będąc początkującym traceurem, warto zainwestować w buty do parkour o nieco grubszej podeszwie. Minusem takiego obuwia jest gorsze wyczucie terenu, przez co możemy nabawić się złych nawyków przy lądowaniu. Grubsza podeszwa wybacza więcej i oszczędza stawy. Jeżeli zdecydujemy się na cienką podeszwę, najprawdopodobniej bardzo szybko nauczymy się dobrych nawyków i lepiej będziemy czuć teren pod stopami. Ryzyko kontuzji jednak w tym wypadku wzrasta, błędy będą bardziej bolesne. Wybór należy do traceura. Co jednak ważne dla obu rodzajów, unikamy obuwia o zmiennej grubości podeszwy. 
  • bieżnik – wybieramy buty z niezbyt głębokim bieżnikiem. Mimo, że pozornie poprawia ona przyczepność, o tyle na bardziej szorstkiej powierzchni może ją znacząco obniżać. Warto wybrać buty posiadające powierzchnię z jednego kawałka gumy czy innego materiału. W ten sposób unikniemy odrywania się poszczególnych kawałków, a cała powierzchnia będzie ścierać się równomiernie. 
  • dopasowanie – niezmiernie ważne jest, by buty do parkour były wygodne. Warto zwrócić uwagę, czy mamy stopę szeroką czy wąską. Buty powinny być idealnie dopasowane. Ponieważ pod wpływem ruchu będą się rozciągać, warto wybrać nawet o rozmiar mniejsze, niż nosimy zwykle. Jeżeli przy pierwszym założeniu będą one leciutko przyciasne, to znaczy, że znaleźliśmy nasz idealny rozmiar, by zacząć ćwiczyć parkour. 

Parkour oznacza z francuskiego „sztukę przemieszczania się” / fot. Getty Images

Parkour: jak zadbać o bezpieczeństwo?

Jak w każdym sporcie, również w parkourze bezpieczeństwo jest najważniejsze. Wybór trasy jest bardzo ważny. Należy dostosować ją do swoich umiejętności nie ryzykując niepotrzebnie i nie stawiając przed sobą wyzwań, którym możemy nie podołać. Niezwykle ważną, jeżeli nie najważniejszą częścią będzie dokładne sprawdzenie trasy. Wszystkie barierki, poręcze czy murki przez które będziemy przeskakiwać, czy po których się wspinać, muszą być stabilne. Staramy się nie biegać w deszczu, nie ryzykując poślizgnięcia się i bolesnego upadku. 

Zwracamy także uwagę na innych traceurów, jeżeli ćwiczymy w grupie i przede wszystkim na przypadkowych przechodniów. Warto poczekać chwilę, aż będziemy mieli wolną drogę niż prowokować wypadek. Jeżeli ktoś spróbuje nas naśladować, a zwłaszcza dzieci, które mają do tego skłonność, warto wyjaśnić, że to co robimy jest wynikiem wielu lat treningów i wymaga specjalnego przygotowania, w przeciwnym razie można zrobić sobie krzywdę. 

Parkour w Polsce

Polska Federacja Parkour i Freerun została założona w 2014 roku. Jak możemy przeczytać na głównej stronie instytucji, PFPF jest to organizacja non-profit, której głównym celem działania jest propagowanie parkour i freerun jako dyscyplin sportowych oraz formy aktywnego wypoczynku. Co więcej, federacja ma zadanie także wspieranie rodzimych organizacji zajmujących się rozwojem tej formy aktywności. Polską federację tworzą:

  • Klub Sportowy Movement
  • Parkour Płock
  • Stowarzyszenie Arte Kalisz
  • FromGym2Street Krościenko nad Dunajcem
  • Stowarzyszenie Krakowski Parkour
  • Stowarzyszenie Parkour United
  • Sky Freerun Poznań
  • UKS Parkour Gdynia
  • UKS Parkour Wejherowo
  • EXEO Poland (członek wspierający). 

Czy parkour jest legalny? 

Co mówi polskie prawo? Otóż próżno szukać zapisów o tym, czy parkour jest legalny. Dlatego aby uniknąć jakichkolwiek problemów i nieprzyjemności, warto uprawiać tego typu aktywności fizyczne w dozwolonych miejscach, nie niszcząc przy okazji cudzego mienia i nie zakłócając porządku.