Gdzie jest Wielki Kanion Kolorado?

Wielki Kanion leży w stanie Arizona w Stanach Zjednoczonych Ameryki, to największy przełom rzeki na świecie, choć nie najgłębszy (przegrywa z kanionem Colca w Peru). Rozpoczyna się w Lee’s Fury przy niewielkiej stacji z motelem, 12 kilometrów od miejscowości Page. Ciągnie się aż do Grand Wash Cliff i gdyby zmierzyć długość całego kanionu nurtem rzeki mielibyśmy odległość 446 kilometrów. Najgłębszym miejscem w całym Wielkim Kanionie jest tzw. Wąwóz Granitowy, którego różnica poziomów wynosi 1857 metrów. Rozpiętość szerokości Kanionu Kolorado również robi wrażenie – to, w zależności od lokalizacji, od 800 m szerokości, aż do 29 kilometrów. Cały obszar Wielkiego Kanionu Kolorado został objęty obszarem parku narodowego – Park Narodowy Wielkiego Kanionu.

 

Jak powstał Kanion Kolorado?

To pytanie zadaje sobie od wielu lat dziesiątki naukowców z całego świata. Na przestrzeni ostatnich trzydziestu lat powstało wiele naukowych hipotez na ten temat, a nowe badania geologów, sejsmologów odkrywają kolejne tajemnice tego największego kanionu na świecie. Początkowo sądzono, że Wielki Kanion Kolorado powstał około 300 milionów lat temu, jednak aktualnie przyjmuje się, że najmłodsze fragmenty pochodzą „zaledwie” sprzed 5-6 milionów lat, a cały proces rozpoczął się około 25-30 milionów lat temu.

Teorię tę opracował sejsmolog Alan Levander z Rice University w Houston ze Stanów Zjednoczonych, który wraz ze swoim zespołem badawczym prześwietlił skały pod Wielkim Kanionem. Okazało się, że do około 200 km pod powierzchnią znajduje się blok twardych, zimnych skał, które w normalnych warunkach sięgają maksymalnie 150 km w głąb Ziemi. Pod tą warstwą znajduje się plastyczna astenosfera, która jest znacznie bardziej gorąca od tej wyżej położonej. Proces rozpoczął się od podwyższenia poziomu plastycznych skał, ta nadtopiła warstwę z zimnymi skałami. W konsekwencji znacznie się ochłodziła i zrobiła się twarda. Jednak miała znacznie większą gęstość przez co zaczęła nurkować. Można powiedzieć, że w dużej mierze te dwie warstwy skalne się wymieniły miejscami. W konsekwencji taki proces przyczynił się do wydźwignięcia całej Wyżyny Kolorado. Ta anomalia sejsmiczna umożliwiła wypiętrzenie się całego Kanionu, a że sama szczelina ma blisko 2000 metrów głębokości jesteśmy w stanie na własne oczy zobaczyć niemal całą historię geologiczną – ponad 40 warstw skał.