Grekom zawdzięczamy dużo więcej niż tylko demokrację czy ideę olimpizmu. Jak pisał Jan Parandowski w słynnej „Mitologii”, „Grecja stała się ziemią świętą naszej cywilizacji”. I trudno się z tym nie zgodzić. Co zatem warto wiedzieć na temat tego kraju? Oto greckie ciekawostki. 

Co wiemy o Grecji? 

  1. Pod względem powierzchni (131 957 km kw.) Grecja zajmuje 16. miejsce w Europie. Z kolei biorąc pod uwagę liczbę ludności, Republika Grecka plasuje się nieco wyżej, bo na 15. pozycji. Według danych z 2022 roku, kraj zamieszkiwało 10,5 mln ludzi (10 533 871). 
  2. Największym miastem, a jednocześnie stolicą Grecji są Ateny. Popularną wśród turystów z całego świata metropolię zamieszkuje niewiele ponad 3 mln osób, a jej powierzchnia wynosi 412 km kw., czyli o sto tysięcy mniej niż Warszawa. Co warto zobaczyć w Atenach? Poznaj najciekawsze atrakcje stolicy Grecji. 
  3. Od 1981 roku Grecja należy do Unii Europejskiej. W chwili wstąpienia do Wspólnoty była dziesiątym krajem członkowskim (obecnie jest ich 27). Dwie dekady później Grecy przyjęli unijną walutę, która wraz z początkiem 2002 r. zastąpiła drachmę grecką (GRD). Grecja jest także członkiem NATO oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych. 
  4. Grecja sąsiaduje z czterema państwami: Albanią, Macedonią Północną, Bułgarią oraz Turcją.  
  5. Ponad 90% obywateli Grecji to wyznawcy prawosławia. Zwierzchnikiem Greckiego Kościoła Prawosławnego jest arcybiskup Aten i całej Grecji, Hieronim II.
  6. Grecja jest demokracją parlamentarną. Na czele państwa stoi prezydent wybierany przez 300-osobowy parlament na 5-letnią kadencję. Od 2020 roku funkcję sprawuje Ekaterini Sakielaropulu, pierwsza kobieta na tym stanowisku w historii kraju. Władza wykonawcza należy do rządu i premiera. Obecnym szefem Rady Ministrów jest Kiriakos Mitsotakis, lider Nowej Demokracji. 

Fot. Kostas Tsironis/Bloomberg via Getty Images

Grecja ciekawostki

  1. Jednym z najważniejszych punktów uroczystej ceremonii otwarcia letnich oraz zimowych igrzysk olimpijskich jest przemarsz przedstawicieli wszystkich narodów biorących udział w imprezie. Zgodnie z przyjętą tradycja krajem, który zawsze przoduje wszystkim reprezentacją, jest Grecja. Nieprzypadkowo – to w Helladzie narodziła się idea olimpijska. To tutaj w roku 1896 zorganizowano pierwsze igrzyska ery nowożytnej. Do ciekawej sytuacji doszło w 2004 r., kiedy to Ateny gościły sportowców po raz drugi w historii. Wówczas gospodarze na defiladzie otwierającej olimpijskie zmagania wystąpili dwukrotnie – jak zwykle na początku, a także na końcu, jak na gospodarza przystało [Sport w starożytnej Grecji – jak wyglądała kultura fizyczna w antyku?]. 
  2. Mediana wieku mieszkańców Grecji – z danych zamieszczonych w książce „(Prawie) wszystko dla zabieganych” autorstwa Johna Elledge'a – wynosi 45,3. Wyższy wskaźnik mają jedynie Monako (55,4), Japonia (48,6), Niemcy (47,8), Włochy (46,5) i Andora (46,2). Dodajmy, że mediana wyznacza granicę wieku, którą połowa danej grupy lub społeczeństwa już przekroczyła, a druga połowa jeszcze nie. 
  3. Do Grecji należy aż 2,5 tysiąca wysp (20% całej powierzchni kraju), z czego niemal 200 jest zamieszkałych. Nad jedną z nich, Santorini, której patronką jest św. Irena, unosi się widmo zagłady, przed czym przestrzegają eksperci. Wyspa wchodząca w skład archipelagu Cykladów powstała ok. 1600 roku p.n.e. w wyniku bardzo silnej erupcji wulkanu Thera. Po dziś dzień jest on aktywny i co jakiś czas przypomina o swoim istnieniu. Inne popularne greckie wyspy to Kreta, Eubea, Lesbos, Zakintos, Rodos, Chios, Kefalinia, Korfu i Samos. 
  4. Grecja posiada jedną z najdłuższych na świecie linii brzegowych, która wynosi prawie 15 tys. km (dokładnie 14 880 km). W ramach ciekawostki wspomnijmy, że najdłuższą linie brzegową ma Kanada (243 791 km), a najkrótszą Monako (3829 m). 
  5. W Grecji znajduje się 18 obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Są to Świątynia Apollina Epikuriosa, stanowisko archeologiczne w Delfach, Akropol, Góra Athos, Meteory, wczesnochrześcijańskie i bizantyjskie zabytki w Salonikach, Sanktuarium Asklepiosa, średniowieczne miasto Rodos, stanowisko archeologiczne w Mistrze, stanowisko archeologiczne w Olimpii, Delos, trzy klasztory na Chios – Dafni, Osios Lukas i Nea Moni, Pitagorejon i Herajon, stanowisko archeologiczne w Ajgaj, stanowiska archeologiczne w Mykenach i Tyrynsie, klasztor Świętego Jana Teologa, Korfu oraz stanowisko archeologiczne Filippi [Zrób sobie greekend, czyli jak spędzić weekend w greckim stylu i poznać najciekawsze atrakcje Grecji]. 
  6. Grecja jest jednym z najbardziej słonecznych miejsc na świecie. Na piękną, słoneczną pogodę – nawet 300 dni w roku – mogą liczyć turyści, którzy odwiedzą wyspę Rodos.
  7. Język grecki powstał ponad 5000 lat temu, co czyni go jednym z najstarszych, wciąż używanych języków świata. Więcej o najstarszych językach na świecie piszemy tutaj. 
  8. W Grecji znajduje się najwięcej muzeów archeologicznych na świecie. Które z nich warto odwiedzić? Na liście „must see” z pewnością nie może zabraknąć Narodowego Muzeum Archeologicznego w Atenach, Muzeum Akropolu, Muzeum Historii Starożytnych Igrzysk Olimpijskich czy Muzeum Archeologicznego w Delfach. 
  9. W Grecji najważniejszym posiłkiem dnia nie jest śniadanie, a obiad. Najpopularniejszymi daniami na greckim stole są gyros, sałatka grecka, pita oraz krestosupa. 
  10. Największą popularnością wśród greckich kibiców cieszy się piłka nożna. W 2004 r. męska reprezentacja nieoczekiwanie sięgnęła po mistrzostwo Europy, pokonując w finale faworyzowaną wówczas Portugalię 1:0. Grecy spore sukcesy odnoszą także w koszykówce (wicemistrzowie świata z 2006 i dwukrotni mistrzowie Europy) oraz piłce wodnej (dwukrotni brązowi medaliści mistrzostw świata). 

Źródła: „(Prawie) wszystko dla zabieganych” John Elledge, theplanetd.com.