Do obserwacji nocnego, rozgwieżdżonego nieba wystarczy tylko i aż ciemne miejsce, z dala od źródeł światła. To jednak nie jest takie oczywiste. Zwłaszcza w miastach, gdzie przy każdej ulicy znajdują się rzędy latarni. Wysokie, oświetlone budynki również nie sprzyjają nocnym obserwacjom.

Gdzie obserwować gwiazdy bez zakłóceń? Jednym z najlepszych miejsc w Europie jest chorwacka wyspa Hvar. Położone na niej miasto Jelsa zostało niedawno wyróżnione przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Ciemnego Nieba (IDA). To pierwsza lokalizacja wybrana przez organizację nie tylko w Chorwacji, ale też w Europie Południowej.

Dlaczego astronomowie wyróżnili chorwackie miasto?

– Skupiamy się na zachowaniu naszego dziedzictwa, naturalnego, nieskażonego, ciemnego i rozgwieżdżonego nieba na terenie naszej gminy dla przyszłych pokoleń i dla naszych gości – powiedział burmistrz Jelsy Nikša Peronja w komunikacie prasowym.

Marija Marjan, dyrektor Zarządu Turystyki Jelsy dodał, że wyróżnienie IDA pomoże lokalnej społeczności w stworzeniu miejsca przyjaznego ciemnemu niebu, które może być celem podróży astroturystycznych.


Jelsa to prawdziwa perła chorwackiego wybrzeża. Miejscowość zachwyca zarówno na lądzie, jak w na niebie. / fot. Atlantide Phototravel/Getty Images

Aby uzyskać certyfikat Międzynarodowego Stowarzyszenia Ciemnego Nieba, władze Jelsy zasłoniły 82 proc. oświetlenia publicznego. Dodatkowo Chorwacka Unia Astronomiczna zorganizowała obserwacje nocnego nieba przez teleskopy, wykłady o astronomii i warsztaty programowania dla dzieci. W ramach programu Global Meteor Network w mieście powstał również stały punkt obserwowania meteorów.

Chorwackie miasto przyciąga nie tylko obserwatorów gwiazd, ale też miłośników wspinaczki górskiej. Turyści mogą zdobywać najwyższe szczyty wyspy Hvar: St. Nikola i Hum. Inne walory regionu to krystalicznie czysty zatoki Adriatyku, lasy sosnowe z wytyczonymi trasami spacerowymi i starożytne zabytki.

Obserwowanie gwiazd w Polsce. Gdzie najlepiej?

Tzw. rezerwaty ciemnego nieba to miejsca ograniczające zanieczyszczenia światłem. Co to takiego? Definicja mówi o sztucznych źródłach światła wytworzonych przez człowieka, takich jak lampy uliczne, światła samochodowe i inne. Choć miasta cały czas się rozrastają, w Europie nie brakuje certyfikowanych miejsc, gdzie możemy bez zakłóceń podziwiać gwiazdy.


W Pic Du Midi można połączyć turystykę górską z obserwowaniem nieba. / fot. Christophe Lehenaff /Getty Images

Największe z nich to Pic Du Midi. To park o powierzchni ponad 1200 km kw. Właśnie w obserwatorium na szczycie góry Pic du Midi de Bigorre odkryto kilka planetoid, w tym 82896 Vaubaillon. Międzynarodowy Rezerwat Ciemnego Nieba działa tu od 2013 r.

IDA wyróżniła również trzy miejsca w Polsce. Według astronomów gwiazdy (i nie tylko) najlepiej obserwować w Parku Gwiezdnego Nieba w Bieszczadach, w Izerskim Parku Ciemnego Nieba i w East Carpathian Dark-Sky Tripark (pogranicze Polski, Słowacji i Ukrainy).

Wakacje w Chorwacji

Polacy od lat chętnie wypoczywają w Chorwacji. Najchętniej wybieramy popularne kurorty. Króluje oczywiście Makarska. Warto jednak zajrzeć do innych miasteczek położonych wzdłuż wybrzeża.

Jeśli planujesz w tym roku wakacje w Chorwacji, uwzględnij w planie wyjazdu wizytę w kosmicznej miejscowości Jesla na wyspie Hvar. Najlepiej z noclegiem. Na Bookingu można znaleźć oferty od 35 euro za noc. Tego lata podróże do Chorwacji mogą stać się jeszcze łatwiejsze. Kilka tygodni temu Polski Urząd Transportu Kolejowego wydał zgodę na uruchomienie trasy z Polski do Splitu i Rijeki. Zgoda jest ważna do 2026 r.