Dawniej wszelkie niecodzienne zjawiska występujące na niebie tłumaczono działaniem bóstw lub istot pozaziemskich. Rzeczy obce, nieznane i dziwne rozpalały wyobraźnię ludzi przez tysiące lat. Dzisiaj, wraz z postępem nauki i badań doskonale wiemy, w jaki sposób i dlaczego powstaje większość dziwnych zjawisk na niebie. A rozwiązanie zagadki powstawania reszty z nich jest zapewne tylko kwestią czasu. 

Chmury soczewkowate, superkomórki burzowe, ogniste tęcze i słońce poboczne – to tylko niektóre z niecodziennych zjawisk występujących w naturze. Poznaj wyjątkowe, zapierające dech w piersiach zjawiska, które mogą pojawić się na niebie.

Dziwne zjawiska na niebie: superkomórki burzowe

Pierwszym przykładem dziwnego zjawiska na niebie są superkomórki burzowe. Ich powstawanie jest dość powszechne na całym świecie. Jednak najczęściej pojawiają się w tzw. Alei Tornad, czyli obszarze położonym w Stanach Zjednoczonych, na którym licznie występują gwałtowne burze i tornada.

Superkomórka burzowa (ang. supercell storm) jest bardzo niebezpiecznym rodzajem chmury burzowej. Charakteryzuje ją wstępujący mezocyklon, czyli wirujący prąd powietrza. Superkomórki burzowe mają postać ogromnej, widowiskowej, sięgającej nawet kilkudziesięciu kilometrów chmury. Mogą one powodować silne tornada oraz ulewne opady deszczu czy opady gradu o dużych rozmiarach.

Dziwne zjawiska na niebie: ognista tęcza

Trzeba przyznać, że już zwykła tęcza widniejąca na niebie jest ładnym i miłym dla oka zjawiskiem. A co dopiero, kiedy w grę wchodzi ognista tęcza? Jak sama nazwa wskazuje, jest to tęcza, którą cechą charakterystyczną jest podobieństwo do płomieni. W rzeczywistości nie jest jednak ani tęcza ani płomienie. Jest to łuk horyzontalny o mocnych, wyraźnych kolorach, który powstaje poprzez załamanie światła na kryształkach lodu na chmurach pierzastych. Tylko i wyłącznie wtedy, kiedy słońce jest położone nie wyżej niż 55° nad horyzontem.

Ognista tęcza występuje także w Polsce – możną ją zaobserwować od maja do sierpnia.

Dziwne zjawiska na niebie: chmury mammatus

To jedno z tych dziwnych zjawisk na niebie, którego pochodzenie nie zostało jeszcze do końca wyjaśnione. Według jednej z teorii chmury mammatus powstają, gdy na parujące z dolnej części chmury krople wody napłynie masa chłodnego powietrza.

Chmury mammatus mają postać licznych, pokrywających całe niebo chmurek w kształcie najczęściej określanym jako wymiona lub bąbelki.

Chmury Mammatus / fot. Getty Images

Dziwne zjawiska na niebie: chmury soczewkowate

Chmury soczewkowate, czyli altocumulus lenticularis to nieruchome chmury w kształcie soczewek. Powstają na dużych wysokościach pod kątem prostym do kierunku wiatru. Chmury te rozpalają wyobraźnię milionów ludzi, ponieważ swoim charakterystycznym wyglądem przypominają ogromne latające spodki UFO.

Dziwne zjawiska na niebie: słońce poboczne

Słońce poboczne to zjawisko optyczne powstające w atmosferze. Jest ono plamą światła występującą na przecięciu halo opisanego oraz kręgu parhelicznego. Zjawisko to występuje zazwyczaj po obu stronach słońca, przez co obserwujący ma wrażenie, że zamiast jednego słońca na niebie widzi aż trzy.

Słońce poboczne jest dobrze widoczne szczególnie, gdy słońce jest nisko nad horyzontem. Słońca poboczne powstają wskutek załamania się promieni słonecznych na kryształach lodu, które występują w formie sześciokątnych płytek opadających w pozycji poziomej.

Dziwne zjawiska na niebie: zjawiska świetlne podczas trzęsienia ziemi

Zjawiska świetlne podczas trzęsienia ziemi (ang. earthquake lights, w skrócie EQL) są niezwykłymi fenomenami, które można obserwować na niebie na obszarach i w pobliżu obszarów występowania stresu tektonicznego i aktywności sejsmicznej lub wulkanicznej. EQL to kolejne zjawisko, które nie zostało do końca wyjaśnione. Niektóre z hipotez mówią o powstawaniu EQL w konsekwencji zjawisko piezoelektryczności, ogrzewania przez tarcie, tryboluminescencji lub emisji eksoelektronowej. EQL występują przed i podczas trzęsienia ziemi. Maja postać jasnych, okrągławych plam lub kolorowych poświat.

Dziwne zjawiska na niebie: chwała poranna

Chwała Poranna (ang. Morning Glory) to nazwa niesamowicie widowiskowego i rzadkiego fenomenu metrologicznego. Pod terminem chwała poranna kryje się dziwne zjawisko na niebie, które przyjmuje postać chmur ułożonych w charakterystyczne wały. Wały te mogą osiągać długość nawet kilkuset kilometrów! Chwała poranna powstaje, gdy chmura porusza się z dużą prędkością – około 50–60 km/godz. – od morza w kierunku lądu. Niestety, zjawisko to można obserwować głównie w Australii, tylko od sierpnia do listopada.

Dziwne zjawiska na niebie: słupy świetlne

Słupy świetlne, jak sama nazwa wskazuje to zjawisko na niebie występujące w formie charakterystycznych słupów światła. Mogą przybierać różną wielkość i długość. Aby słupy świetlne powstały, musi zostać spełnionych kilka specjalnych warunków dotyczących temperatury, prędkości wiatru, ciśnienia i światła. Z tego względu zjawisko to jest stosunkowo rzadkie. Kiedy jednak występuje zachwyca swoim wyglądem.

Słupy świetlne pojawiają się, gdy światło odbija się od płaskich kryształków lodu. Słupy mogą powstać zarówno ze sztucznego, jak i naturalnego światła. Najbardziej widowiskowe są te powstające z różnokolorowego światła sztucznego pochodzącego z miasta. Wtedy słupy są barwne i robią jeszcze większe wrażenie na obserwującym je widzu.

Dziwne zjawiska na niebie: brudna burza

Brudna burza to określenie na zjawisko powstawania burzy w wulkanicznej chmurze. Chmura wulkaniczna powstaje, gdy w atmosferę z dużą siłą wyrzucane są ogromne ilości pyłu wulkanicznego. Siła wyrzutu sprawia, że pył ten jest wyniesiony na kilkanaście kilometrów wysokości i tworzy swego rodzaju chmurę. Brudna burza powstaje w takiej właśnie chmurze. Według teorii naukowców jest skutkiem rozładowania się ładunku elektrycznego, który powstaje podczas erupcji poprzez tarcie o siebie drobin pyłu. Całość tworzy niebezpieczne, ale i zachwycające widowisko, które lepiej jednak podziwiać na zdjęciach niż w realu.

Dziwne zjawiska na niebie: światła z Hessdalen

Światła z Hessdalen to niewątpliwie jedno z najbardziej tajemniczych dziwnych zjawisk na niebie. Po raz pierwszy zaobserwowano je w latach 40. ubiegłego wieku w dolinie Hessdalen w Norwegii. Mają postać białych lub kolorowych świateł o różnej jasności. Mimo licznych badań naukowych do dzisiaj nie jest znana przyczyna pojawiania się świateł z Hessdalen.

Istnieje wielu wyznawców teorii, że światła te są pochodzenia pozaziemskiego i mają powiązanie z aktywnością obcych cywilizacji. Dzięki licznym teoriom spiskowym światła z Hessdalen stały się atrakcją turystyczną ściągającą do doliny liczne tłumy miłośników zagadek i niewyjaśnionych zjawisk.

Dziwne zjawiska na niebie: widmo Brockenu

Widmo Brockenu, znane także jako mamidło górskie, to zjawisko optyczne spotkane w przede wszystkim w górach. Polega na na zaobserwowaniu własnego cienia na chmurze (najczęściej w towarzystwie tęczowej obwódki) znajdującej się poniżej obserwatora. Jego nazwa pochodzi od najwyższego szczytu w środkowych Niemczech, Brockenu. W Polsce zjawisko można spotkać jedynie Tatrach i w Karkonoszach. Według przepowiedni i przesądów, widmo Brockenu zwiastuje śmierć.

Widmo Brockenu / fot. Getty Images