Eurowizja to coś więcej niż muzyczne show. Poznaj historię konkursu i zaskakujące ciekawostki
Eurowizja to najdłużej transmitowany coroczny konkurs muzyczny w historii. Widowisko od dekad przyciąga przed telewizory miliony widzów, a wielu artystom otwiera drzwi do międzynarodowej kariery.
W tym artykule:
- Kto zapoczątkował Eurowizję?
- Jakie kraje wygrały Eurowizję najwięcej razy?
- Kiedy odbywa się Eurowizja?
- Kto jest gospodarzem Eurowizji?
- Dlaczego Wielka Piątka ma zagwarantowany udział w finale?
- Polska na Eurowizji
- Milionowa oglądalność Eurowizji
- Eurowizja a polityka
Eurowizja – choć wywołuje mieszane uczucia – od lat pozostaje jednym z najchętniej oglądanych widowisk telewizyjnych. O fenomenie konkursu niech świadczy fakt, że co roku przyciąga przed ekrany telewizorów miliony widzów zarówno w Europie, jak i na świecie, bijąc przy tym kolejne rekordy oglądalności. Dziś przyjrzymy się bliżej historii tego muzycznego widowiska i powodom, dla których trafiło do Księgi Rekordów Guinnessa.
Kto zapoczątkował Eurowizję?
Inicjatorem Konkursu Piosenki Eurowizji był Marcel Bezençon, szwajcarski dziennikarz i ówczesny dyrektor Europejskiej Unii Nadawców (EBU). Zainspirowany sukcesem włoskiego Festiwalu Piosenki w San Remo, postanowił stworzyć podobne widowisko, ale o międzynarodowym charakterze, które nie tylko dostarczyłoby widzom rozrywki, ale przede wszystkim zjednoczyłoby Europę po wojennych podziałach.
Eurowizja po raz pierwszy odbyła się w 1956 roku. W porównaniu do dzisiejszych edycji miała niezwykle kameralny charakter. W wydarzeniu udział wzięło zaledwie siedem krajów – Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy oraz Szwajcaria, która jako gospodarz sięgnęła po zwycięstwo. W Lugano najlepsza okazała się Lys Assia z francuskojęzycznym utworem „Refrain”.
Jakie kraje wygrały Eurowizję najwięcej razy?
Najbardziej utytułowanymi krajami w historii Konkursu Piosenki Eurowizji są Irlandia i Szwecja, które siedmiokrotnie cieszyły się z końcowego triumfu. Irlandczycy zdominowali eurowizyjną scenę szczególnie w latach 90., gdy wygrywali aż cztery razy w ciągu pięciu lat – w 1992, 1993, 1994 i 1996 r. Pierwsze miejsce zajmowali także w 1970 i 1980 r.
Szwedzi zapisali się w historii Eurowizji już w 1974 r., gdy zespół ABBA podbił Europę hitem „Waterloo”. Zwycięską passę kontynuowała Loreen, która jako pierwsza kobieta wygrała konkurs dwukrotnie – w 2012 i 2023 roku.
Po pięć zwycięstw w Konkursie Piosenki Eurowizji na swoim koncie mają Francuzi, Brytyjczycy, Holendrzy i Luksemburczycy. Natomiast czterokrotnie na czele tabeli znaleźli się reprezentanci Izraela.
Kiedy odbywa się Eurowizja?
Konkurs Piosenki Eurowizji tradycyjnie odbywa się w maju. Od momentu wprowadzenia półfinałów w 2004 roku konkurs trwa tydzień. We wtorek i czwartek rozgrywane są koncerty półfinałowe, a w sobotę wielki finał.
Przypomnijmy, że Eurowizja nieprzerwanie odbywa się od 1956 roku, z jednym wyjątkiem. W 2020 r. konkurs został odwołany z powodu pandemii COVID-19.
Kto jest gospodarzem Eurowizji?
Zgodnie z tradycją, gospodarzem Eurowizji jest kraj, który zwyciężył w poprzedniej edycji konkursu. Jednak, jak pokazuje historia, nie zawsze tak było. Ostatnia taka sytuacja miała miejsce w 2023 r., gdy Ukraina, mimo pierwszeństwa, nie mogła gościć najlepszych europejskich artystów z powodu trwającej za naszą wschodnią granicą wojny. Organizację imprezy powierzono wówczas Wielkiej Brytanii, która w 2022 r. uplasowała się na drugiej pozycji.
Dlaczego Wielka Piątka ma zagwarantowany udział w finale?
Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Włochy i Hiszpania, czyli kraje należące do tzw. Wielkiej Piątki, znacząco wspierają finansowo organizację Eurowizji jako najwięksi płatnicy Europejskiej Unii Nadawców (EBU). W zamian za to ich reprezentanci automatycznie awansują do finału konkursu.
Polska na Eurowizji
Polska pojawiła się w stawce konkursowej po raz pierwszy w 1994 roku. Debiut okazał się wyjątkowo udany. Edyta Górniak z piosenką „To nie ja!” zajęła drugie miejsce, co do dziś pozostaje naszym najlepszym wynikiem. W kolejnych edycjach Eurowizji tylko dwukrotnie polscy reprezentanci plasowali się w czołowej dziesiątce – zespół Ich Troje (7. miejsce w 2003 roku) oraz Michał Szpak (8. miejsce w 2016 roku).
Milionowa oglądalność Eurowizji
O fenomenie Eurowizji niech świadczą jej wyniki oglądalności. Konkurs co roku śledzi nawet 160 milionów widzów na całym świecie, a jego popularność wykracza daleko poza Europę. Doskonałym tego przykładem jest Australia, która od 2015 r. regularnie pojawia się na eurowizyjnej scenie. Ponadto dodajmy, że w tym samym roku Eurowizja oficjalnie trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa jako „najdłużej transmitowany coroczny konkurs muzyczny w historii”.
Eurowizja a polityka
Choć Eurowizja oficjalnie uchodzi za konkurs apolityczny, polityka od lat wpływa na jego przebieg. Widać to zarówno w głosowaniach sąsiedzkich – jak regularna wymiana punktów między Grecją a Cyprem czy krajami bałkańskimi – jak i w szerszym kontekście międzynarodowym.
I tak, w 2017 r. Ukraina zakazała wjazdu rosyjskiej reprezentantce, a po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 r. EBU całkowicie wykluczyła Rosję z konkursu. Z kolei w 2024 r. izraelska reprezentantka, Eden Golan została wygwizdana przez publiczność podczas występu, co było efektem napięć związanych z konfliktem w Strefie Gazy.
Źródło: National Geographic Polska
Nasz ekspert
Igor Szulim
Od zawsze wiedziałem, co chcę robić w życiu. Dlatego z pasji i z wykształcenia jestem dziennikarzem. W National-Geographic.pl zajmuje się tematyką podróżniczą. Szczególnie bliskie są mi kraje niemieckojęzyczne. Po godzinach najchętniej spędzam czas na korcie tenisowym.