Są tak samo piękne, jak zaskakujące. Natura przystosowała je do życia w ekstremalnie trudnych warunkach, w których mogą przetrwać tylko nieliczne gatunki. To wielcy podróżnicy, troskliwi rodzice, wierni partnerzy i sprawni łowcy. Czy już wiesz, o jakim zwierzęciu mowa?

Pierwsze pingwiny pojawiły się na Ziemi jeszcze w czasach, gdy naszą planetą władały dinozaury. Najstarsze skamieniałości praprzodków tych ptaków liczą sobie ok. 61 mln lat, ale duże zróżnicowanie w obrębie przedstawicieli tego gatunku wskazuje, że ich ewolucja musiała trwać przynajmniej od kilku milionów lat. Mimo tak długiej obecności na Ziemi, gatunek ten został nazwany dopiero w XVI wieku.

Największym współcześnie żyjącym przedstawicielem tego rodzaju jest pingwin cesarski, mierzący do 130 cm i osiągający wagą do 45 kg. Na przeciwległym biegunie mamy pingwina małego. Przedstawiciele tego gatunku mierzą ok. 40 cm i ważą 1100 g. 

Co warto wiedzieć o pingwinach?

Już te podstawowe informacje o pingwinach mogą zaskoczyć wiele osób. Dalej będzie tylko lepiej, bo ciekawostki o pingwinach są tak samo intrygujące, jak ciekawostki o rybach. Co je pingwin? Jak porusza się pod wodą, a jak na lądzie? Jak pingwiny dbają o swoje potomstwo? Odpowiedzi na te i inne pytania o te niezwykłe zwierzęta Antarktydy znajdziesz poniżej.

  • Pingwiny nie zawsze były nielotami. Wymieniając ciekawe fakty o pingwinach, większość osób zapewne powie: „nie potrafią latać”. Zgadza się, pingwiny to nieloty, ale warto wiedzieć, że ta cecha nie jest żadną ułomnością, a naturalnym mechanizmem, który te ptaki wykształciły w toku długiej ewolucji rodzajowej. Gdy klimat na naszej planecie zaczął się zmieniać, ewolucja przystosowała pingwiny do życia w zupełnie nowych warunkach, w których w pełni funkcjonalne skrzydła  po prostu przestały być im potrzebne. 
  • Pingwiny są świetnymi pływakami i nurkami. Na swoich skrzydłach nie wzbiją się w przestworza, ale to właśnie dzięki nim potrafią szybko pływać. Średnia prędkość, jaką pingwin osiąga pod wodą, to 10 km/godz. Najszybszym gatunkiem jest pingwin białobrewy. Ta „żywa torpeda” osiąga pod wodą prędkość dochodzącą do 35 km/godz. Rekordzistą pod względem głębokości nurkowania jest z kolei pingwin cesarski. Największa odnotowana głębokość, na jaką zanurzył się ten kolos, to 565 m! Przedstawiciele tego gatunku mogą przebywać pod wodą nawet do 20 minut. Ta niezwykła umiejętność jest zasługą sprytnego mechanizmu – gdy pingwin nurkuje, jego serce zaczyna być wolniej, dzięki czemu organizm zużywa mniej tlenu.
  • Pingwiny są sprawnymi myśliwymi. W trakcie polowania, ten niezwykły ptak może złowić nawet kilkadziesiąt ryb, mimo że natura nie obdarzyła go zębami. W chwytaniu zdobyczy pomaga mu język zaopatrzony w liczne wypustki, które przypominają kolce. Co lubią pingwiny? Poza rybami w ich menu pojawiają się także głowonogi. W okresie niedoboru pożywienia nie pogardzą skorupiakami. 
  • Od czasu do czasu pingwiny połykają kamienie. Po co? Wbrew pozorom, to zachowanie nie ma nic wspólnego z odczuwaniem głodu. Wiemy już, że natura nie wyposażyła tych ptaków w zęby. Kamienie pomagają im rozdrabniać pokarm. Poza tym pełnią funkcję balastu, dzięki któremu ptaki mogą głębiej nurkować.
  • Oczy pingwina są większe niż jego mózg. Ta cecha zdaje się sugerować, że te niezwykłe ptaki są obdarzone doskonałym wzrokiem. To prawda, ale tylko częściowo. Pingwiny doskonale widzą pod wodą. Ich oczy wykazują niebywałą czułość w zakresie barw zielonej i niebieskiej. Dzięki temu z łatwością odnajdują zdobycz nawet w ciemnej toni morskiej. Okazuje się jednak, że na lądzie są krótkowidzami.  
  • Pingwiny i ludzie mają więcej wspólnego, niż mogłoby się wydawać. Tak jak ludzie, pingwiny mają pionową postawę (jako jedyne ptaki), odczuwają łaskotanie i reagują na tę stymulację nerwów tak samo jak człowiek i... mogą cierpieć na depresję. To nie żart. Z powodu zaburzeń psychicznych niektóre pingwiny popełniają samobójstwo. Żeby zakończyć swoje życie, takie osobniki oddalają się od stada na wiele kilometrów, do miejsca, w którym nie mają dostępu do pożywienia. W ten sposób skazują się na śmierć głodową. 
  • Pingwiny są monogamistami. W wielotysięcznej kolonii potrafią odnaleźć jednego partnera, wysiadywać z nim jajko i dbać o potomka. Gdy samica zniesie jajo, przekazuje je samcowi, a sama oddala się, by zdobyć pożywienie. Taka wyprawa może trwać nawet dwa miesiące. Po tym czasie wraca do kolonii i odszukuje swojego partnera.
  • Obowiązek wysiadywania jaja spada na samca z dwóch powodów. Po pierwsze, wyczerpana samica musi szybko uzupełnić energię. Po drugie, samce tracą tkankę tłuszczową wolniej niż samice. Ta cecha sprawia, że mogą długo ogrzewać jajo swoim ciałem bez dostępu do pożywienia. 
  • Pingwiny mogą wykazywać zachowania homoseksualne. Zanim znajdą odpowiedniego partnera heteroseksualnego, zdarza im się nawiązywać relacje z osobnikami tej samej płci. Przy czym należy podkreślić, że dotyczy to przede wszystkim samców i w mniejszym stopniu samic. Wcześniej naukowcy uważali, że przedstawiciele tego rodzaju nie dostrzegają różnicy między płciami. Najnowsze badania udowadniają jednak, że jest inaczej. Do relacji homoseksualnych dochodzi w koloniach, w których nie ma wystarczającej liczby samic. Aby poradzić sobie z wysokim poziomem testosteronu, osobniki męskie wchodzą w związki homoseksualne. Taki „układ” nie trwa jednak z reguły zbyt długo.
  • Seksualne zwyczaje pingwinów kiedyś były tematem tabu. W 1911 roku odbyła się pionierska wyprawa na biegun południowy, podczas której George Murray Levick przyjrzał się bliżej życiu tych ptaków. Ich zachowania wzbudziły niemały szok u brytyjskiego lekarza. W swoich notatkach opisał m.in. przypadki homoseksualizmu, wykorzystywania seksualnego młodych osobników i... nekrofilii. Badacz był tym tak zakłopotany, że swoje spostrzeżenia zapisał greką. Po powrocie do Wielkiej Brytanii, opublikował wyniki swoich obserwacji, ale część poświęcona seksualnym zwyczajom pingwinów okazała się zbyt mocna, jak na wrażliwość czasów znacznie poprzedzających rewolucję seksualną.
  • Dziś wiemy, że pingwiny wcale nie są nekrofilami. Przynajmniej nie w sensie analogicznym do mechanizmu, który steruje tą dewiacją seksualną u niektórych ludzi. Po prostu u pingwinów działa instynkt. Gdy osobnik płci męskiej widzi samicę leżącą w określonej pozycji, zaczyna „automatycznie” z nią kopulować. Nie odróżnia wówczas osobnika martwego od żywego.  
  • Małe pingwiny szybko osiągają samodzielność. Już w wieku dwóch miesięcy zaczynają uczęszczać do „przedszkola”. Pisklęta zbierają się w samodzielne grupy, a do rodziców wracają dopiero wówczas, gdy zaczynają odczuwać głód. 
  • Pingwiny mają dwa święta. Każdego roku, 20 stycznia obchodzony jest Światowy Dzień Wiedzy o Pingwinach. Z kolei 25 kwietnia to data Światowego Dnia Pingwinów. Wiosenne święto jest znacznie popularniejsze. Ustanowiono je, gdy naukowcy odkryli, że pingwiny z kolonii Adeli, po wielu miesiącach spędzonych na morzu, wracają na swoje tereny lęgowe właśnie 25 kwietnia.