World Whale Day, czyli Światowy Dzień Wieloryba, to jedna z najważniejszych dat w kalendarzu ekologów i przyrodników. Każdego roku w drugą lub trzecią niedzielę lutego przypominamy o tym, jak istotną rolę w oceanach odgrywają wieloryby i dlaczego powinniśmy je ratować.

Tradycja sięga 1980 r. Właśnie wtedy na hawajskiej wyspie Maui po raz pierwszy oficjalnie zwrócono uwagę na problem ginących wielorybów. Od tamtej pory akcja zyskała popularność także w innych krajach. W tym roku Światowy Dzień Wieloryba jest obchodzony 20 lutego.

Dlaczego obchodzimy Światowy Dzień Wieloryba?

Wieloryby pełnią ważną funkcję w morskim ekosystemie. Pomagają w produkcji tlenu, opóźnianiu zmian klimatycznych i podtrzymywaniu populacji ryb. W jaki sposób? Dostarczając składniki odżywcze fitoplanktonowi.

Odchody wielorybów nawożą ten mikroskopijny las maleńkich organizmów roślinopodobnych fosforem i żelazem. Fitoplankton, będący podstawą morskiej sieci pokarmowej, jest kluczowym elementem utrzymania zasobów rybnych, a pochłaniając CO2, redukuje setki tysięcy ton węgla każdego roku, pomagając w walce ze zmianami klimatycznymi.

Największe ssaki na świecie od wieków towarzyszą ludziom. Pierwotnie polowano na nie dla mięsa i oleju. Niestety, przełowienie i kłusownictwo doprowadziły do tego, że populacje tych fascynujących zwierząt stale maleją. Przykładowo szacuje się, że zanim ludzie zaczęli eksploatować antarktyczne płetwale błękitne, było ich ponad 225 tys. Obecnie ich populacja wynosi 3 tys. Bywa, że nowo odkryte gatunki już są zagrożone wyginięciem.

Ponad 80 proc. waleni biskajskich przynajmniej raz w życiu zaplątało się w narzędzia połowowe. Często trafiają w sieci wielokrotnie. Kolejny problem, z jakim borykają się wieloryby to utrata i zanieczyszczenie siedlisk.

Na ratunek wielorybom. Te kroki możemy podjąć wszyscy

Wieloryby są potrzebne nie tylko stworzeniom morskim, ale również ludziom. Niestety, tylko w ubiegłym wieku zniknęły ich aż 3 miliony. Każdy z nas może zaangażować się w ratowanie wymierających populacji.

Jednym z najprostszych i najbardziej skutecznych sposobów jest odpowiedzialna gospodarka odpadami. Postaw na recykling i postaraj się ograniczyć zużycie plastiku. Według Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych każdego roku w oceanach ląduje prawie 6,5 tony śmieci. Wieloryby mogą udusić się i pokaleczyć odpadami.

fot. Getty Images

Widok wieloryba wyłaniającego się z oceanu to niesamowite przeżycie. Nie ma nic złego w tym, że ludzie chcą zobaczyć to na własne oczy. Planując taką atrakcję, należy jednak pamiętać o tym, żeby wybrać biura organizujące wycieczki w sposób zrównoważony dla środowiska. Postaw odpowiedzialność ponad przyjemnością z oglądania wielorybów żyjących w niewoli.

Na całym świecie działają różne organizacje zaangażowane w ochronę i poprawę jakości życia wielorybów. Twój podpis wystarczy, aby o petycji zrobiło się głośniej i mogła dotrzeć do urzędników. Jeśli masz więcej czasu, możesz zaangażować się w działania wolontariackie, a nawet wirtualnie zaadoptować własnego wieloryba.

Co warto wiedzieć o wielorybach?

  • Wieloryby dzielą się na fiszbinowce i zębate. Te pierwsze zamiast zębów mają włókniste płytki, dzięki którym odfiltrowują ogromne ilości kryla, planktonu i skorupiaków. Zębate z kolei żerują na większej zdobyczy, między innymi na rybach i kalmarach.
  • Żyjące na półkuli południowej humbaki nie jedzą przez większość roku. Rezerwy tłuszczu wystarczą im na 5,5 do 7,5 miesiąca. W tym czasie migrują ze swoich tropikalnych lęgowisk na Antarktydę, gdzie żywią się krylem.
  • Niektóre wieloryby mają wspólną technikę polowania. Polega ona na wydmuchiwaniu bąbelków, które otaczają potencjalną ofiarę. W ten sposób zdobycz zostaje uwięziona, co ułatwia konsumpcję.
  • Najczęściej tylko samce narwali posiadają kilkumetrowy kieł. Wykorzystują go do żerowania, dominowania, walk i łamania lodu. Co ciekawe, jest również narzędziem sensorycznym, służącym wielorybom do wykrywania zmian w morskim środowisku.

fot. Getty Images

Źródła: WWF, us.whales.org