Wojsiłki to grupa owadów o niezwykle charakterystycznym wyglądzie. Na świecie żyje ich nawet 600 gatunków, które sklasyfikowane są w 9 rodzinach. To jednak ewolucyjnie stary rząd zwierząt, a skamieniałości niektórych osobników potwierdziły, że zamieszkiwały naszą planetę nawet przed niektórymi dinozaurami. Większość wojsiłek występuje w krajach o klimacie umiarkowanym i subtropikalnym. W Europie sklasyfikowano 21 gatunków, a w Polsce 10.
Nowy rodzaj wojsiłek pochodzi z Nepalu
W najnowszych badaniach niemiecki zoolog prof. Rainer Willmann, były dyrektor Muzeum Zoologicznego na Uniwersytecie w Getyndze, opisał i sklasyfikował nieznane wcześniej gatunki wojsiłek z Nepalu. Według badacza gatunki należą do zupełnie nowego rodzaju. Prof. Willmann nazwał go „Lulilan”, a swoje odkrycie opublikował na łamach czasopisma naukowego „Contributions to Entomology”.
Niemiecki uczony zwraca szczególną uwagę na wygląd owadów. – Wojsiłki z tego rodzaju są naprawdę dziwaczne. Samce mają bardzo wydłużony odwłok, przypominający wrzeciono. Na jego końcu znajduje się spory organ, który ma specyficzne szczypce, które są wykorzystywane w trakcie kopulacji – twierdzi prof. Willmann.
Zoolog podkreśla, że wojsiłki z Nepalu są wyjątkowo duże. Zbadane osobniki miały nawet 3 cm długości, co znacznie przekracza wielkość większości gatunków. Przedstawiciele najmniejszych gatunków osiągają zaledwie 2 mm.
Owady te nie są groźne dla ludzi
Owady, które poddano klasyfikacji, zostały schwytane przez prof. Jochena Martensa, zoologa z Uniwersytetu w Mainz oraz prof. Wolfganga Schawallera, biologa z Uniwersytetu w Stuttgarcie. Co ciekawe, dotychczas odkryto tylko jeden podobny gatunek.
– Pomimo groźnie brzmiącej nazwy (po angielsku wojsiłki nazywane są również „scorpionfly” – przyp. red.), są zupełnie łagodne – twierdzi prof. Willmann. Angielska nazwa odnosi się do układu rozrodczego wojsiłek, które przypominają szczypce skorpiona.
Wojsiłek odkryty w Nepalu / fot. University of Göttingen
– Moim zdaniem w Nepalu i krajach regionu żyje dużo więcej gatunku z rodzaju Lulilan. Jednak w przeciwieństwie do samców, samice nie mają żadnej cechy charakterystycznej, co znacznie utrudnia klasyfikacje – przyznaje niemiecki uczony i dodaje, że z opisanych już rodzajów wojsiłek, tylko rodzaj Leptopanorpa ma równie charakterystyczny odwłok.
Leptopanorpa występuje m.in. na wyspach Indonezji, ale nie jest blisko spokrewniony z Lulinan. – To bardzo przykład, który pokazuje, że podobne cechy fizyczne pojawiają się niezależnie od presji ewolucyjnej – zaznacza prof. Willmann.
Wojsiłki są spokrewnione z pchłami i muchówkami
Analiza skamieniałości wykazała, że wojsiłki żyły już w okresie dolnego permu (od ok. 299 mln do 252 mln lat temu). W mezozoiku zwierzęta te pod względem liczebności, jak i różnorodności stanowiły większość owadów latających. Obecnie żyją głównie w pobliżu strumieni oraz wśród drzew i krzewów.
Żywią się martwą materią organiczną, ale są wszystkożerne. Niektóre gatunki są drapieżne. W okresie godowym samce dają samicom prezent w postaci pokarmu. Dopiero wówczas może dojść do kopulacji. Wojsiłki są jajorodne, rozwój z przeobrażeniem zupełnym, larwy są typu gąsienicowatego i rozwijają się w wilgotnej glebie. Co ciekawe, badania genetyczne wykazały, że wojsiłki są spokrewnione z pchłami i muchówkami.
Źródło: Contributions to Entomology
