Lecznictwo uzdrowiskowe w Polsce ma długą tradycję i do dziś jest praktykowane w celach profilaktycznych i terapeutycznych. Pod względem możliwości rehabilitacyjnych i oferowanego standardu, krajowe ośrodki w niczym nie ustępują swoim europejskim odpowiednikom.
Tradycje uzdrowiskowe w Polsce sięgają XIII wieku. Właśnie wtedy książęta świdniccy z rodu Piastów zaczęli korzystać z wód termalnych, odkrytych w Cieplicach. Dynamiczny rozwój lecznictwa uzdrowiskowego nastąpił w XVIII wieku, kiedy otwarto ośrodki w Krzeszowicach i Swoszowicach. Ta specyficzna forma terapeutycznego wypoczynku stała się jeszcze popularniejsza w XIX stuleciu, gdy za sprawą Józefa Dietla na znaczeniu zyskała Krynica. Po II wojnie światowej, uzdrowiska stały się własnością społeczną, dzięki czemu dostęp do nich stał się powszechny.
Jakie są rodzaje uzdrowisk?
Obecnie aż 46 polskich miejscowości (lub ich części) ma status uzdrowisk, czyli miejsc, które ze względu na lokalny klimat, występowanie wód mineralnych, borowiny czy glinki mają naturalne właściwości lecznicze. Polskie uzdrowiska należy dzielić na cztery kategorie:
- nizinne,
- nadmorskie,
- podgórskie,
- górskie.
Przeważają pierwsze z wymienionych. Na nizinach aż 17 miejscowości (lub ich cześć) cieszy się statusem uzdrowiska. Uzdrowisk podgórskich jest w Polsce 15, górskich – 8, a nadmorskich – 6.
Gdzie jest najwięcej uzdrowisk w Polsce?
Gdzie zlokalizowane są polskie uzdrowiska? Najwięcej tego typu placówek, bo aż 11, funkcjonuje w województwie dolnośląskim. Drugie miejsce, z wynikiem 10 uzdrowisk, zajmuje województwo małopolskie. 5 ośrodków uzdrowiskowych znajduje się w województwie zachodniopomorskim, 4 – w podkarpackim, 3 – w kujawsko-pomorskim, po 2 w lubelskim, podlaskim, śląskim, pomorskim i świętokrzyskim oraz po 1 w warmińsko-mazurskim, łódzkim i mazowieckim.
Jest więc w czym wybierać. Które z tych sanatoriów warto odwiedzić? Poniżej prezentujemy ranking obejmujący najpiękniejsze uzdrowiska Polsce.
Świeradów-Zdrój
Świeradów-Zdrój / fot. s_mile, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-3.0
Zestawienie otwiera pięknie położone uzdrowisko podgórskie w Świeradowie-Zdroju (woj. dolnośląskie). Niewielka miejscowość uzdrowiskowa, zlokalizowana u stóp Gór Izerskich, jest otoczona gęstymi lasami świerkowymi, które zapewniają jej wyjątkowy klimat. Status uzdrowiska zawdzięcza przede wszystkim źródłom wód mineralnych i radonowych oraz złożom borowin. W Świeradowie-Zdroju leczy się choroby narządu ruchu i schorzenia o podłożu reumatologicznym.
O atrakcyjności tego miejsca decydują przede wszystkim wyjątkowe właściwości lecznicze, ale nie tylko. Uzdrowisko w Świeradowie jest położone w wyjątkowo malowniczej okolicy. To właśnie tam znajduje się modrzewiowa hala spacerowa o długości 80 metrów, najdłuższa w Sudetach.
Rabka-Zdrój
Rabka-Zdrój / fot. mik Krakow, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-2.0
Kolejne warte uwagi uzdrowisko mieści się w województwie małopolskim, w Kotlinie Rabczyńskiej. Słynny górski ośrodek uzdrowiskowy zawdzięcza swój status występującym tam solankom (wodom leczniczym) i wyjątkowym walorom klimatycznym. W Rabce leczy się schorzenia pulmonologiczne, kardiologiczne, reumatologiczne i ortopedyczne, prowadzone jest też leczenie w zakresie diabetologii.
Należy wspomnieć, że ośrodek uzdrowiskowy w Rabce świadczy usługi dedykowane dorosłym i dzieciom. To jedno z najchętniej odwiedzanych uzdrowisk przez rodziny, o czym decydują nie tylko jego lecznicze walory, ale także liczne atrakcje dla najmłodszych.
Kudowa-Zdrój
Kudowa-Zdrój / fot. Jacek Halicki, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-3.0
Kolejne interesujące uzdrowisko jest zlokalizowane w Kudowie-Zdroju. Niewielka miejscowość, położona na wysokości od 390 do 400 m n.p.m., jest zlokalizowana w pobliżu Gór Stołowych (woj. dolnośląskie). Masyw rozciągający się na północnym wschodzie stanowi naturalną barierę, chroniącą tamtejsze tereny przed silnymi podmuchami wiatru. Taka lokalizacja sprawia, że w Kudowie-Zdroju panuje znacznie łagodniejszy klimat niż w pozostałych obszarach Ziemi Kłodzkiej.
Lecznicze właściwości tego miejsca są zasługą szczaw borowych, wodorowęglanowo-sodowo-wapniowych i żelazistych, które są pozyskiwane z trzech źródeł: Marchlewskiego, Śniadeckiego i Moniuszki. Cenne wody mineralne umożliwiają leczenie kąpielami mineralnymi, terapiami pitnymi i unikatowymi suchymi kąpielami. Należy wspomnieć, że w Kudowie występują także złoża borowiny.
Oferta uzdrowiska jest kierowana do dorosłych i dzieci. Leczenie pierwszej z wymienionych grup kuracjuszy dotyczy otyłości, schorzeń ortopedyczno-urazowych, endokrynologicznych, chorób przewodu pokarmowego, układu krwionośnego i dolegliwości reumatologicznych.
Należy wspomnieć, że uzdrowisko w Kudowie-Zdroju, jako jedno z nielicznych, zajmuje się także leczeniem nadwagi i otyłości u najmłodszych. Poza tym oferta dla dzieci i młodzieży obejmuje także rehabilitację schorzeń układu ruchu.
Większość tamtejszych obiektów uzdrowiskowych mieści się w malowniczym Parku Zdrojowym, zlokalizowanym u podnóża Góry Parkowej. Teren otaczają gęste lasy sosnowe, świerkowe i bukowe, które korzystnie wpływają na panujący tam klimat.
Uniejów
Uniejów / fot. Masandro, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-4.0
Ze względu na występowanie naturalnych wód termalnych, Uniejów regularnie pojawia się w zestawieniach obejmujących najciekawsze parki wodne w Polsce. Trzeba jednak wiedzieć, że w nadwarciańskim mieście (woj. łódzkie) mieści się też jedno z najciekawszych uzdrowisk.
To właśnie ze względu na występujące tam termy, czyli gorące źródła, Uniejów zyskał status uzdrowiska. Woda solankowa o temperaturze 70 stopni Celsjusza, wydobywana z głębokości przekraczającej 2 tys. metrów, ma udokumentowane właściwości terapeutyczne. W Uniejowie prowadzona jest terapia schorzeń narządu ruchu, kuracjusze mogą też skorzystać z zabiegów przywracających siły witalne.
Sanatorium jest zlokalizowane w starorzeczu Warty, w pochodzącym z XIX wieku parku zamkowym. To wyjątkowo malownicza okolica, która zapewnia nie tylko piękne krajobrazy, ale także korzystny klimat.
Ciechocinek
Ciechocinek / fot. M Z Wojalski, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-3.0
Ranking obejmujący najpiękniejsze i najciekawsze uzdrowiska w Polsce nie byłby kompletny bez ośrodka w Ciechocinku. Niewielkie miasto położone w pobliżu Torunia (woj. kujawsko-pomorskie) ma długie tradycje w lecznictwie sanatoryjnym. Pierwsze wzmianki o korzystnym działaniu solanki (bo Ciechocinek zawdzięcza swój status występowaniu źródeł solankowych) pojawiły się w latach 1828–1829. 7 lat później uruchomiono pierwsze, wówczas jeszcze dość prowizoryczne uzdrowisko – w miejscowym zajeździe ustawiono 4 miedziane wanny, w których można było pobierać zdrowotne kąpiele.
Tężnie w Ciechocinku należą do największych w Europie konstrukcji służących odprowadzaniu solanki. Obiekty wybudowane na przełomie XIX i XX wieku mają ok. 16 metrów wysokości i aż 1700 metrów długości.
Tamtejsze uzdrowisko oferuje terapię chorób o podłożu reumatologicznym, schorzeń narządu ruchu, ortopedyczno-urazowych, układu krążenia, neurologicznego i oddechowego. Oferta jest kierowana do osób dorosłych i dzieci.
Niewątpliwą atrakcją tego miejsca jest nie tylko oferta lecznicza, ale i samo położenie. Uzdrowisko jest zlokalizowane w spokojnej, malowniczej okolicy, dla której charakterystyczny jest wyjątkowo korzystny klimat. Średnia roczna temperatura utrzymuje się tam na wysokim poziomie, opadów jest niewiele, wilgotność powietrza – mała, a wiatr – słaby. To sprawia, że terapeutyczny wypoczynek jest jeszcze przyjemniejszy.
Szczawno-Zdrój
Powróćmy na chwilę do województwa dolnośląskiego, gdzie znajdziemy jedno z najpiękniej położonych uzdrowisk. Mowa o Szczawnie-Zdroju, podgórskim mieście, z którego rozciąga się zachwycająca panorama Sudetów Środkowych. Status uzdrowiska zyskało dzięki źródłom wód mineralnych i korzystnemu, niezwykle łagodnemu mikroklimatowi.
W Szczawnie-Zdroju leczy się przede wszystkim schorzenia narządu ruchu, nie tylko o podłożu reumatologicznym. Prowadzona jest też terapia osteoporozy i rehabilitacja pourazowa. Na szczególną uwagę zasługuje oferta rehabilitacyjna dedykowana kobietom, które przeszły chirurgiczne leczenie raka piersi.
Horyniec-Zdrój
Kolejne warte uwagi, a często niedoceniane uzdrowisko jest położone na terenie Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego, w województwie podkarpackim. Horyniec-Zdrój to niewielka miejscowość zlokalizowana na pograniczu polsko-ukraińskim, która status uzdrowiska zawdzięcza występującym tam złożom borowiny i źródłom wody siarczkowo-siarkowodorowej. Tamtejszy ośrodek jest wyspecjalizowany w leczeniu dolegliwości reumatologicznych, neurologicznych i schorzeń narządu ruchu.
O wyjątkowych walorach Horyńca-Zdroju decyduje także korzystne położenie. Nie znajdziemy tam terenów uprzemysłowionych. Nie brakuje za to obszarów leśnych. To przekłada się na sprzyjający leczeniu mikroklimat i wyjątkowo czyste powietrze.
Muszyna
Muszyna / fot. Antekbojar, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-4.0
Nasze zestawienie zamyka Muszyna – podgórskie miasto uzdrowiskowe w województwie małopolskim. Położone w niezwykle urokliwej dolinie Popradu, oferuje wyjątkowe walory krajobrazowe. Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że nie tylko malownicze widoki decydują o niezwykłym charakterze tego miejsca. W Muszynie występują liczne źródła wód mineralnych, dzięki którym ta niewielka miejscowość stała się jednym z najpopularniejszych polskich uzdrowisk.
W Muszynie prowadzone jest leczenie schorzeń narządu ruchu, układu oddechowego i chorób laryngologicznych. Ponadto w ośrodku prowadzone są też programy redukcji masy ciała, dedykowane osobom walczącym z nadwagą lub otyłością.
