Ogromne jajo na Antarktydzie. Czy pochodzi z czasów kiedy żyły dinozaury składające miękkie jaja?

Historia dinozaurów staje się coraz ciekawsza. Dalej na południe, w skałach Antarktydy, kolejne jajo zainteresowało naukowców. Drugie co do wielkości skamieniałe jajo, jakie kiedykolwiek znaleziono, ma prawie 30 centymetrów długości.

Jajo liczące 68 milionów lat, zwane Antarcticoolithus bradyi, jest pierwszym skamieniałym jajem, jakie kiedykolwiek znaleziono na Antarktydzie, którego rozmiary przewyższają jedynie jaja wymarłego strusia madagaskarskiego. Antarcticoolithus jest również jednym z niewielu skamieniałych jaj, jakie kiedykolwiek znaleziono w osadach morskich. "To, że pierwsza pozostałość po jaju z Antarktydy to prawie kompletne jajo, które ma doskonale zachowaną mikrostrukturę, jest trochę szalone" - mówi Julia Clarke z UT w Austin.

Antarcticoolithus został odkryty w 2011 r. przez zespół chilijskich naukowców podczas ekspedycji na Antarktydę, na wyspę Seymour. Dziwaczna, sflaczała bryła zadziwiła zespół. Współautor badań David Rubilar-Rogers, paleontolog z chilijskiego Narodowego Muzeum Historii Naturalnej, zaprezentował skamielinę Clarke'owi w 2018 roku, nazywając ją "Rzeczą".

Pod mikroskopem, Antarcticoolithusowi brakowało nie tylko wewnętrznej struktury twardych skorupek jaj, ale także porów jaj o twardych skorupkach, co sugerowało, że duże jajo było miękkie.

Ta ilustracja przedstawia hipotezę, że jajo zostało złożone przez mozazaura (rodzaj wymarłego gada morskiego). Samica mozazaura złożyłaby jajo o miękkiej skorupce, z którego jej dzieci od razu po wykluciu mogłyby wypłynąć na powierzchnię, by wziąć pierwszy oddech. / Illustration by Francisco Hueichaleo / National Geographic

W czasie, gdy jajo było składane, duże gady morskie zwane mozazaurami żyły w wodach Antarktydy, gdzie zostało zakopane skamieniałe jajo. Kości mozazaura znaleziono ok. 200 metrów od tego miejsca, co sugeruje, że jajo mogło należeć do tych sześciometrowych, pływających gadów.

W środku jaja nie ma jednak żadnych kości, więc nikt nie ma pewności co do tożsamości rodzica. Inne starożytne gady morskie są znane z tego, że rodziły żywe płody jak współczesne wieloryby. Gdyby mozazaury składały jaja, ich dzieci musiałyby wylęgać się natychmiast na powierzchnię, by zaczerpnąć pierwszy oddech.

Czy Antarcticoolithus mógł pochodzić od dinozaura? Jeśli tak, to duże jajo zostało prawie na pewno złożone na lądzie, a następnie wypłukane do morza. "Miejmy nadzieję, że jeśli przeszukają większą część tego obszaru, znajdą embriony związane z podobnymi jajami, a wtedy się dowiemy" - mówi Lindgren.

Te prehistoryczne jaja zgromadzone z całego świata pokazują, jak wiele naukowcy muszą się jeszcze nauczyć o ewolucji gadów, szczególnie wśród dinozaurów, których najwcześniejsi przedstawiciele zakopywali swoje jaja, jak wiele współczesnych gadów, a także ich odległych gadzich przodków sprzed ponad 250 milionów lat.

"Przez cały ten czas myśleliśmy o dinozaurach jako o wyjątkowych gadach... Przynajmniej na początku swojego istnienia nie były one tak wyjątkowe" - mówi Fabbri. "Obalamy to, co zakładaliśmy przez dziesięciolecia".

 

Źródło: NationalGeographic.com: First soft-shelled dinosaur eggs shed light on prehistoric parenting