Przewodnicy turystyczni mówią, że to najgorętsze zjawisko w Pompejach od czasu erupcji Wezuwiusza w 79 r. Chodzi o nową wystawę zatytułowaną „Sztuka i zmysłowość w domach Pompejów”. Ekspozycję tworzy 70 obrazów, rzeźb i innych dzieł o tematyce erotycznej, znalezionych na stanowisku archeologicznym o powierzchni 66 hektarów. To pierwszy raz, kiedy wszystkie te przedmioty są prezentowane razem.

Życie intymne w Pompejach na freskach

Freski przedstawiające miłosne uniesienia i rzeźby nagich mężczyzn przez wiele lat pozostawały w ukryciu. Kiedy archeolodzy odnajdywali je w XVIII i XIX w., seks był tematem tabu. Dlatego te dzieła sztuki wywołały więcej zgorszenia niż zachwytów. Król neapolitański Karol VII, który sfinansował pierwsze wykopaliska, trzymał najbardziej sprośne znaleziska w tajnym gabinecie w Neapolu. Obejrzeć mógł je tylko ten, kto udowodnił swe nienaganne prowadzenie się.

200 lat później i po rewolucji seksualnej w II połowie XX w., pracownicy Museo Archeologico Nazionale di Napoli uznali, że życie intymne w Pompejach zasługuje na osobną wystawę. Ekspozycję „Sztuka i zmysłowość w domach Pompejów” można oglądać do stycznia 2023 r.

Mieszkańcy Pompejów nie byli tak pruderyjni, jak ich potomkowie. / fot. Ivan Romano/Getty Images

Nie wszystkie prezentowane przedmioty zostały wykopane przed wiekami. Część z nich odnaleziono podczas niedawnych prac archeologicznych. Na przykład fresk przedstawiający motyw Ledy, królowej Sparty, w akcie miłosnym z łabędziem. W mitologii greckiej Leda była kochanką Zeusa. Bóg uwiódł ją pod postacią łabędzia, co zaowocowało potomstwem: Kastorem, Polluksem, Heleną i Klitajmestrą. Cała czwórka wykluła się z jajek.

Dziś to erotyka, kiedyś norma

Jedna z najbardziej kontrowersyjnych rzeźb na wystawie przedstawia Priapa, grecko-rzymskiego boga płodności. Jego atrybutem jest penis w stanie erekcji. I choć dziś taki widok może wzbudzać różne reakcje od podniecenia po zawstydzenie, Gabriel Zuchtriegel – dyrektor Parku Archeologicznego w Pompejach – tłumaczy, że wieki temu podobne rzeźby były powszechne w prywatnych domostwach i nie wzbudzały większych emocji u mieszkańców.

W mitologii grecko-rzymskiej Priap zapewniał urodzaj. / fot. KONTROLAB/Getty Images

Współczesna wyobraźnia nadaje temu [erotyczne] znaczenie – mówi Tiziana Rocco z biura wystawowego w Pompejach, cytowana przez France24. Przewodnicy i kuratorzy wystawy podkreślają, że życie intymne Pompejów oglądają nie tylko dorośli, ale też całe rodziny.

– Temat może wydawać się trudny, ale w Pompejach jest wszechobecny, więc trzeba go w ten czy inny sposób wyjaśnić dzieciom – komentuje Zuchtriegel. Jak dodaje, wizyta na wystawie może być zabawną lekcją greckiej mitologii. Wybrane mity od lat znajdują się w kanonie lektur szkolnych.

Zwiedzanie Neapolu

Ruiny Herkulanum i Pompejów i wystawy związane z nimi co roku przyciągają rzesze turystów. Na czerwiec 2022 r. w Neapolu zaplanowano otwarcie kolejnego fascynującego miejsca. Ipogeo dei Cristallini to fragment starożytnego cmentarza. Nekropolia jest o ponad 400 lat starsza od pozostałości po Pompejach i… wcale nie została zbudowana przez Rzymian, a przez Greków.