Jedną z oznak twórczej oryginalności geniuszu jest umiejętność kojarzenia odległych i na pozór niepowiązanych ze sobą faktów i koncepcji. Takie intuicyjne skoki skojarzeń są możliwe dzięki bardziej rozbudowanej komunikacji między różnymi obszarami mózgu.
Andrew Newberg, dyrektor naukowy Instytutu Zdrowia Integracyjnego szpitala Uniwersytetu Thomasa Jeffersona, za pomocą techniki dyfuzyjnego rezonansu magnetycznego obrazuje szlaki neuronowe w mózgach osób wykonujących zajęcia twórcze. Bada myślicieli i twórców uczestniczących w programie Kaufmana. Badani poddawani są znormalizowanym testom kreatywności, polegającym na wymyślaniu nowatorskich zastosowań zwyczajnych przedmiotów, jak szczoteczka do zębów czy kij bejsbolowy.
Celem Newberga jest porównanie połączeń w mózgach osób o dużych zdolnościach twórczych i tych z grupy kontrolnej. Chce się przekonać, czy są różnice w efektywności porozumiewania się różnych części mózgu w tych dwóch grupach. Program przewiduje objęcie badaniami co najmniej 25 osób w każdej kategorii twórców, a następnie analizę danych pod kątem podobieństw wewnątrz grup i różnic między grupami osób zajmujących się różnymi gałęziami twórczości.
Wstępne porównanie jednego przedstawiciela „geniuszy” (Newberg używa tego słowa żartobliwie, by odróżnić grupę badanych od grupy kontrolnej) z przedstawicielem grupy kontrolnej ujawniło intrygującą różnicę. Pasma koloru czerwonego, zielonego i niebieskiego na obrazach mózgów osób badanych pokazują szlaki istoty białej mózgu, która stanowi przewody umożliwiające neuronom przekazywanie impulsów elektrycznych. Czerwona plama na obrazie to ciało modzelowate, umieszczona pośrodku wiązka ponad 200 mln włókien nerwowych łącząca obie półkule mózgu i umożliwiająca im komunikowanie się ze sobą.
– Im więcej koloru czerwonego – wyjaśnia Newberg – tym więcej jest włókien łączących.
Różnica jest wyraźna: czerwone obszary w mózgu „geniusza” wyglądają na dwa razy szersze niż te w mózgu osoby z grupy kontrolnej.
– Oznaczałoby to, że między lewą a prawą półkulą odbywa się więcej komunikacji, a tego można się spodziewać u osób o dużych zdolnościach twórczych – mówi Newberg, podkreślając jednak, że wyniki są wstępne i badania nadal trwają – U osób kreatywnych myślenie odznacza się większą elastycznością, a wkład różnych fragmentów mózgu jest większy. Pasma zielone i niebieskie pokazują inne obszary łączności, między częścią tylną a przednią – w tym także dialog między płatami czołowymi, ciemieniowymi i skroniowymi. Tu, zdaniem Newberga, mogą się kryć dodatkowe różnice. – Nie wiem, co jeszcze znajdziemy. To dopiero pierwszy kawałek układanki.
