Liczebność populacji tego największego, lądowego ssaka wynosiła wówczas około 700 sztuk. Niestety wiosną 1919 roku zginął ostatni żubr, żyjący na terenie parku, a decyzję o jego ponownym tu sprowadzeniu podjęto dopiero dziesięć lat później. W pobliżu Białowieży zorganizowano Ośrodek Hodowli Żubrów, w którym w 1937 roku urodziło się pierwsze cielę linii nizinnej. Dzięki dobrze rozwijającej się hodowli już na początku lat 50. XX wieku można było wypuścić na wolność żubry, które bardzo szybko stały się symbolem Puszczy Białowieskiej.
W tym roku mija 90 lat od rozpoczęcia restytucji żubra na terenach puszczy i ocalenia go od zagłady. Naukowcy z Zakładu Badania Ssaków PAN w Białowieży prowadzą badania genetyczne nad populacją polskich żubrów. Celem badań jest uchronienie tych zwierząt przed chorobami. Problem polega na tym, że wszystkie żyjące obecnie na terenie Puszczy Białowieskiej żubry są ze sobą bardzo blisko spokrewnione, co powoduje ryzyko dla prawidłowego rozwoju i zdrowego funkcjonowania gatunku. Prowadząca badania dr Małgorzata Tokarska z Zakładu Badania Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży tłumaczy, że dzięki badaniom DNA można m.in. analizować pokrewieństwo poszczególnych osobników, określać tzw. sukces rozrodczy czy też śledzić przemieszczanie się żubrów między różnymi stadami. Pamiętać należy, że mimo stosunkowo dobrej kondycji gatunku, żubrom nadal grozi wyginięcie. Naukowcy przypuszczają, że bliskie pokrewieństwo białowieskich żubrów wywołuje chorobę o wciąż nieznanym pochodzeniu - nekrotyczne zapalenie napletka u 5-10 % samców rocznie. Nie ma jednak na to jednoznacznych dowodów. Badania genetyczne prowadzone są do 2010 roku w ramach programu Life-Nature, na który Unia Europejska przeznaczyła ponad 900 tysięcy euro.
Tekst: Agnieszka Budo
• Żubry mogą krzyżować się z bydłem domowym, w wyniku czego na świat przychodzą żubronie, u których płodne są tylko samice.
