Grobowiec Kleopatry, czyli ostatniej królowej starożytnego Egiptu, wywołuje wśród historyków i archeologów wiele kontrowersji. Mimo że od śmierci legendarnej władczyni minęło ponad dwa tysiące lat, miejsce spoczynku wciąż owiane jest wielką tajemnicą. Czy kiedyś poznamy prawdę?

Zakończone kilka lat temu badania z użyciem radaru prowadzone w świątyni Taposiris Magna, zlokalizowanej na zachód od Aleksandrii, rzuciły nowe światło w sprawie. Ekspedycja Najwyższej Rady ds. Zabytków w Egipcie (SCA) prowadzona przez Zahi Hawassa, ówczesnego Sekretarza Generalnego oraz dr Kathleen Martinez z Dominikany prowadziła badania, które miały na celu odnalezienie grobu Kleopatry i Marka Antoniusza.

Gdzie jest grób Kleopatry?

Badanie z wykorzystaniem radaru było najpoważniejszym przedsięwzięciem podjętym do tej pory przez zespół. Przeprowadzona analiza ujawniła trzy prawdopodobne miejsca, w których może być zlokalizowany grób królowej Egiptu. Tuż po otrzymaniu wyników, ekspedycja rozpoczęła prace wykopaliskowe w miejscach wskazanych przez urządzenie. Najważniejszym wydarzeniem archeologicznym w Taposiris Magna było odkrycie dużego, uprzednio nieznanego cmentarza zlokalizowanego poza świątynią.

Ekspedycja odnalazła 27 grobów, z czego 20 ukształtowanych zostało jak grobowcowe sarkofagi, częściowo pod, a częściowo nad ziemią. Pozostałe siedem posiada schody prowadzące do komór grobowych. Wewnątrz grobów zespół odkrył 10 mumii, z których dwie były pozłacane. Odkrycie cmentarza wskazuje, że w świątyni mogła zostać pochowana ważna osoba pochodząca prawdopodobnie z królewskiego rodu. Styl niedawno odkrytych pochówków wskazuje czasy grecko-rzymskie.

Dr Kathleen Martinez oświadczyła, że ekspedycja odkryła świątynię Taposiris Magna poświeconą bogini Izydzie oraz monety przedstawiające twarz Aleksandra Wielkiego. Wewnątrz świątyni znaleziono liczne, głębokie szyby. Przypuszcza się, że trzy z nich wykorzystywane były do pochówku. Możliwe jest, że stanowiły one groby ważnych osobistości, a szef zespołu wierzył, że Kleopatra i Marek Antoniusz mogli zostać pochowani w głębokim szybie podobnym do tych, które zostały odkryte wewnątrz świątyni. 

Czy Kleopatra była piękna?

Podczas słynnej ekspedycji pod kierownictwem dr Kathleen Martinez została również odkryta imponująca rzeźba głowy Kleopatry razem z 22 monetami z jej wizerunkiem. Statuetka i monety przedstawiają królową jako piękność, przeciwstawiając się teorii zasugerowanej niedawno przez kustosza Muzeum Brytyjskiego jakoby Kleopatra była brzydka. Znaleziska z Taposiris odzwierciedlają urok królowej, który mógł ująć Juliusza Cezara i Marka Antoniusza oraz wskazują, że była ona atrakcyjną kobietą.

Co więcej, cechy wyrzeźbionej głowy wykluczają afrykańskich przodków, o których mówi nowa teoria. Zespół znalazł także wiele amuletów wraz z piękną bezgłową statuą datowaną na Okres Ptolemejski. Pośród najciekawszych znalezisk znajduje się również maska pogrzebowa przedstawiająca mężczyznę, którego twarz jest podobna do znanych portretów Marka Antoniusza.

Jak umarła Kleopatra i ile miała lat? 

Śmierć Kleopatry, tak jak miejsce jej pochówku, do tej pory wzbudza wiele wątpliwości. Jak ustalili historycy, egipska królowa zmarł 12 sierpnia 30 roku p.n.e. w wieku 39 lat wskutek samobójstwa. Przez lata twierdzono, że władczyni świadomie dała się ukąsić przed jadowitego węża, którego do jej pokoju przyniosły służące. W ostatnim czasie pojawiły się jednak głosy, że żona Ptolemeusz XIII spożył szybko działającą truciznę, co doprowadziło do jej zgonu.

Zdaniem naukowców jest to najbardziej prawdopodobna opcja, ponieważ Kleopatra – jak powtarzał starożytny historyk Kasjusz Dion – zmarła „cicho i bez bólu”, a śmierć w wyniku ukąszenia jest o wiele bardziej bolesna. Niewykluczone także, że kochanka Juliusza Cezara została zmuszona do odebrania sobie życia lub zamordowana z rozkazu Oktawiana. 

Źródła: Newsweek.pl, archiwum National Geographic.