Erateina sprytna dziewczyna (łac. Erateina puellaastuta) - tak brzmi nazwa nowego, endemicznego gatunku motyla, wyłoniona w ogólnopolskim konkursie zorganizowanym przez miesięcznik „National Geographic Polska”. Autorką nazwy jest Alicja Zdobylak z Wrocławia.

Nowy gatunek został odkryty w lutym 2012 r. podczas polsko-wenezuelskiej wyprawy na Tramén Tepui do Wenezueli. Został on zidentyfikowany przez naukowców z Muzeum Zoologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Motyle kojarzą mi się z kobietami i z przebiegłością. Niełatwo jest je złapać, pojawiają się w nieoczekiwanych momentach. Sądzę, że ta nazwa jest piękna, ale i tajemnicza – wyjaśnia laureatka konkursu Alicja Zdobylak z Wrocławia. Zwyciężczyni otrzyma w nagrodę aparat fotograficzny, a w pracy naukowej poświęconej nowemu gatunkowi zostanie zacytowana jako autorka jego nazwy. Informacja o rozwiązaniu konkursu znajdzie się również na łamach grudniowego wydania „National Geographic Polska”, który ukaże się 30 listopada br.

Jury w składzie: Agnieszka Franus i Paulina Szczucińska z ramienia „National Geographic Polska” oraz Izabela Stachowicz, biolog z UJ, uczestniczka polsko-wenezuelskiej wyprawy „Tramén Tepui 2012”, stanęło przed trudnym wyborem. Do konkursu nadesłano blisko 600 poprawnych zgłoszeń

Pojawiło się dużo propozycji związanych z ogniem: flamma, ignis, ardens, które jak najbardziej pasują do kolorystyki motyla. My jednak poszukiwaliśmy czegoś wyjątkowego, co świadczyłoby nie tylko o wyglądzie, ale i o sytuacji w jakiej motyl został odkryty. Spryt odnosi się zarówno do motyla, który tak długo nie dał się odkryć nauce, ale i do mnie, której w końcu się to udało – z uśmiechem dodaje Izabela Stachowicz.

Oprócz zwycięskiej nazwy, wyróżnione zostały dwa pomysły: Erateina iskra (łac. Erateina scintilla) – nazwa nawiązująca do kolorystyki pięknego owada, nadesłana przez Barbarę Krzyk z Proszowic. Druga propozycja nadesłana przez Monikę Kasiborską z Suwałk to Erateina tepuizabela – stanowi połączenie dwóch nazw: Tepui – od miejsca wyprawy oraz Izabela – od imienia biolożki, która odkryła nowe gatunki. Autorki wyróżnionych propozycji otrzymają aparaty fotograficzne.

Nad poprawnością brzmienia nazwy z punktu widzenia gramatyki łacińskiej oraz zasad kodeksu nomenklatury zoologicznej czuwał kierownik Muzeum Zoologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego dr hab. Tomasz Pyrcz. Zajmie się on udokumentowaniem nowego dla nauki gatunku w powstającej na jego temat publikacji. Pojawi się ona w międzynarodowym czasopiśmie naukowym – kwartalniku „Genus”.

Wyprawa eksploratorsko-naukowa do Wenezueli „Tramén Tepui 2012”

Polsko-wenezuelska ekspedycja zdobyła 14 lutego 2012 roku izolowaną górę Tramén Tepui w południowo-wschodniej Wenezueli.

Grupa doświadczonych eksploratorów-przyrodników po raz pierwszy w historii stanęła na niedostępnym szczycie o wysokości 2726 metrów. Na zboczach Tramén Tepui Polakom udało się odkryć unikalne okazy fauny, w tym zupełnie nowe dla nauki endemiczne gatunki motyli oraz rozpoznać nowy, również endemiczny, gatunek żaby.

Szczyt zdobyli Marek Arcimowicz – fotograf od zadań specjalnych i współpracownik „National Geographic Polska” oraz dwóch wenezuelskich wspinaczy: Carlos Mario Osorio i Alberto Raho. Wyprawą kierował Michał Kochańczyk – doświadczony podróżnik, lider wielu wypraw, jeden z polskich pionierów wspinaczki w Andach.

Nowe dla nauki gatunki odnalazła Izabela Stachowicz – absolwentka Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego, miłośniczka tropikalnych ekosystemów i naukowych wyzwań. Pomocy przy identyfikacji nowych gatunków motyli udzieliło Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Obszerny fotoreportaż zatytułowany „U wrót zaginionego świata”, dokumentujący wyprawę oraz niezwykłe odkrycia polskich naukowców ukazał się we wrześniowym wydaniu miesięcznika „National Geographic Polska”. W tym samym numerze miesięcznika został ogłoszony konkurs na nazwę motyla. 

Więcej o informacji o konkursie znaleźć można na stronie www.motyl.national-geographic.pl.