Przed wyjazdem
  1. Zdobądź informacje o kraju pobytu: korzystaj z przewodników, czasopism, blogów podróżniczych, opinii znajomych, a także oficjalnych raportów np. WHO, CDC. Sprawdź poziom bezpieczeństwa w danym rejonie i aktualne zalecenia.
  2. Zaplanuj wizytę u lekarzy specjalistów, których regularnie odwiedzasz i omów z nimi plan wyjazdu, pamiętaj również o wizycie u stomatologa.
  3. Przed wyjazdem w tropiki pomyśl o wizycie w Poradni Medycyny Podróży. Umów wizytę na około 3-6 miesiące (min. 8 tyg.) przed wyjazdem.
  4. Zapisz kontakt do właściwej placówki konsularnej (w razie wątpliwości – skontaktuj się z przedstawicielem przed wyjazdem) oraz do lokalnych służb ratunkowych.
  5. Odpowiednio przemyśl zakupy i pakowanie bagażu. Odśwież wiedzę w zakresie pierwszej pomocy i wybranych aspektów bezpieczeństwa w tropikach (więcej na: www.pmm.org.pl/pl/edukacja-i-szkolenia/kurs-t4-dla-podroznikow/)
Niezbędne dokumenty
  1. Sprawdź ważność paszportu (zazwyczaj min. 6 miesięcy), rozważ wyrobienie międzynarodowego prawa jazdy, upewnij się czy potrzebujesz wizy lub innego zaświadczenia.
  2. Zrób kopię zabieranych ze sobą dokumentów i przechowuj je w bezpiecznym miejscu (np. w wersji elektronicznej w „chmurze”/ skrzynce mailowej).
Ubezpieczenie
  1. Pamiętaj o wykupieniu dodatkowego ubezpieczenia na czas podróży (zwróć uwagę na sumę gwarancyjną ubezpieczenia w aspekcie kosztów leczenia i transportu międzynarodowego).
  2. Rozważ dodatkowe pakiety obejmujące choroby zakaźne, koszty poszukiwania i ratownictwa, odpowiedzialność cywilną, ubezpieczenie pojazdu i bagażu, a w niebezpiecznych rejonach świata – klauzulę na wypadek zagrożeń o charakterze militarnym i terrorystycznym.
  3. Przy wyjeździe do kraju członkowskiego UE zadbaj także o wyrobienie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).
Środki pieniężne
  1. Sprawdź, jaka jest waluta w kraju/krajach docelowego pobytu.
  2. Rozważ zabranie łatwo wymienialnych walut w gotówce (dolar amerykański/euro).
  3. Upewnij się, czy karty płatnicze są respektowane, a korzystanie z bankomatu bezpieczne.
Komunikacja
  • Wyznacz osobę kontaktową w kraju (zapisz jej numer w telefonie jako „ICE” – ang. In Case of Emergency).
  • Ustal, jak często będziesz się kontaktował z bliskimi osobami w kraju oraz przekaż im plan Twojej podróży.
  • Przed wyjazdem sprawdź możliwe kanały i dostępne środki łączności w kraju pobytu: roaming lub lokalna sieć GSM, dostęp do Internetu, telefonia satelitarna lub łączność radiowa.
Apteczka

Najważniejsze etapy przygotowania do podróży już za nami. Teraz przyszła pora na spakowanie apteczki wyprawowej. Nigdy nie będziemy w stanie stworzyć jednej, uniwersalnej listy obejmującej wszystkie środki, które mogą przydać się w naszej podróży. Każdorazowo to, co ze sobą zabierzemy, będzie zależało m.in. od kraju i terenu, w jaki się wybieramy oraz typu turystyki jaki planujemy uprawiać.


WAŻNE: Niniejszy tekst nie zastępuje wizyty lekarskiej lub porady farmaceuty! Przed wybraniem się w podróż koniecznie udaj się do swojego lekarza lub Poradni Medycyny Podróży celem konsultacji.


Kompletując niezbędny sprzęt:

  1. Zapoznaj się z informacjami o kraju ,do którego się udajesz, pod względem specyficznych czynników ryzyka, panujących zagrożeń zdrowotnych, a także klimatu. Dzięki temu będziesz wiedział jakiego typu leki najbardziej przydadzą się w Twojej apteczce;
  2. Rozważ zabranie ze sobą odpowiedniego zapasu leków. Czy wybierasz się na 2-tygodniowe wakacje w miejscu, gdzie będziesz miał dostęp do apteki, czy w 3 miesięczną podróż po odległych zakątkach, z dala od większych miast czy wiosek;
  3. Przygotowując się, zawsze weź pod uwagę dostępność oraz jakość lokalnej opieki medycznej. Czy w razie nagłego zachorowania będziesz miał do dyspozycji dobrze wyposażony szpital w odległości do 2km, czy raczej musisz liczyć na własne przygotowanie;
  4. Po spakowaniu apteczki, zapoznaj innych uczestników wyprawy z jej składem i sposobem pakowania, tak, aby w razie nagłego zdarzenia, każdy mógł z niej skorzystać.
  5. Mając powyższe na uwadze, rozważ wybór sprzętu i grup leków, które powinny znaleźć się w Twojej apteczce.
  • Leki: przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, przeciwmalaryczne, przeciwalergiczne, rozkurczowe, przeciwbiegunkowe, przeciwwymiotne, witaminy, leki „wzmacniające”, ORS, antybiotyk, leki przyjmowane z powodu chorób przewlekłych.
  • Środki do użytku zewnętrznego: po ukąszeniu, na oparzenia, na stłuczenia i obrzęki, do dezynfekcji, zasypka/talk, krem z filtrem oraz po opalaniu, na bóle stawowo-mięśniowe, 0,9 % NaCl czyli sól fizjologiczna.
  • Inne: bandaże, kompresy, plastry, stripy, tamowanie krwotoków (stazy, opatrunki hemostatyczne), folia ratunkowa (NRC), rękawiczki, unieruchomienia, termometr, ciśnieniomierz.
  • Dodatkowe: repelenty, środki do odkażania wody, aspirator jadu, aparat do płukania oka, pęseta, nożyczki, pisak, długopis, źródło światła.
Podróż o podwyższonym ryzyku

Jak zadbać o swoje bezpieczeństwo na wypadek zdarzenia o charakterze terrorystycznym, tzw. „active shooter” czy porwania.

  1. Przed wyjazdem sprawdź na stronach Ministerstwa Spraw Zagranicznych zakładkę: Ostrzeżenia dla podróżnych.
  2. Na swój telefon komórkowy ściągnij aplikację iPolak. Wskaże drogę do najbliższej polskiej placówki dyplomatycznej, podpowie, co zrobić w razie kłopotów podczas wyjazdu czy jak zadbać o własne bezpieczeństwo w różnych zakątkach świata. Można w niej także znaleźć aktualne ostrzeżenia dla podróżujących publikowane przez MSZ. http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/informacje_konsularne/ipolak/
  3. Bardzo dokładnie przeanalizuj informację na stronach MSZ – zakładka Bezpieczne wakacje.
  4. Jeżeli zdecydujesz się na wyjazd do kraju o „podwyższonym ryzyku” dokładnie zaplanuj swój pobyt/postaraj się zrobić mapę podróży – podaj dane zameldowania w hotelach, atrakcje turystyczne które zamierzasz odwiedzić, szlaki etc. Taką „mapę” przekaż osobie bliskiej która znajduje się w Polsce/nie uczestniczy w wyprawie. Jeżeli w miejscu docelowym zmienisz plany dotyczące miejsc które zamierzasz zwiedzić: poinformuj o tym osobę która ma Twój plan podróży.
  5. Do „planu podróży” o którym mowa w poprzednim punkcie dołącz swoje zdjęcia - bardzo dokładne, wysokiej rozdzielczości (zdjęcia z trzech stron: od przodu, z boku, z tyłu). W języku angielskim opisz na odwrocie każdego zdjęcia: wzrost, waga, znaki szczególne (np. blizny, tatuaże), kolor włosów, kolor oczu. Dodatkowo napisz: czy posiadasz jakieś alergie? (pokarmowe, lekowe), Czy przyjmujesz na stałe jakieś leki? Jaka jest Twoja przeszłość chorobowa? (Czy na coś się leczysz przewlekle np. choroba serca). Takie zdjęcia i ich opisy będą bardzo przydatne w sytuacji zaginięć/porwań. Osoba w Polsce w sytuacji zaginięcia powinna całość tak sporządzonej dokumentacji przekazać odpowiednim służbom.
  6. Zarejestruj się w „Odyseuszu”: https://odyseusz.msz.gov.pl/ (W przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnych za granicą, MSZ będzie mógł podjąć z tobą kontakt, udzielić niezbędnych informacji oraz pomocy poprzez właściwą placówkę dyplomatyczno-konsularną).
Sczepienia (Uwaga na choroby tropikalne!)

Zaplanuj wizytę w poradni Medycyny Podróży, najlepiej co najmniej 8-6 tygodni przed wyjazdem (jeśli to możliwe).

Pamiętaj, że:

  1. Szczepienie przeciw żółtej febrze, wpisane to tzw. żółtej książeczki jest obowiązkowe przy wjeździe do wielu państw w Afryce, Ameryce Południowej i Środkowej. Trzeba je wykonać co najmniej 10 dni przed podróżą.
  2. Niektóre szczepienia trzeba przyjąć w kilku dawkach w określonych odstępach czasowych przed wyjazdem – żeby zapewnić sobie jak najlepszą ochronę.
  3. Szczepienia nie chronią nas całkowicie przed zachorowaniem. Nasze bezpieczeństwo zależy od stosowania się do zasad higieny i profilaktyki. To, co wiemy na pewno – niepodane szczepienie nie chroni w 100%!
  4. Nie istnieje szczepionka przeciw malarii. Przed wyjazdem skonsultuj z lekarzem jaką chemioprofilaktykę zastosować na okres wyjazdu. Ważne żeby wybrać optymalne rozwiązanie dostosowane do długości wyjazdu, terenu, wysokości.
  5. Zwyczajowo nie powinno się podawać więcej niż 4 szczepień tego samego dnia. Nie zawsze trzeba też przyjąć wszystkie zalecane szczepienia dla danego kraju. Dobry lekarz dobierze nam te najwłaściwsze pod kątem charakteru wyjazdu.
W trakcie podróży
  1. Unikaj kostek lodu dodawanych do napojów . Nie wiadomo z jakiego źródła wody pochodzą.
  2. Nie jedz potraw wystawianych na długotrwałe działanie słońca i innych czynników zewnętrznych – przede wszystkim sałatek, surówek, sosów i kremów.
  3. Pamiętaj o myciu rąk – większość chorób nękających turystów to choroby tzw. brudnych rąk.
  4. W przypadku świeżych owoców i warzyw – stosuj się do zasady – „umyj, obierz, ugotuj lub zapomnij”.
  5. W strefie endemicznej dla malarii i innych chorób przenoszonych przez moskity: stosuj repelenty (zawierające DEET) całą dobę. Komary które przenoszą malarię atakują nas nocą, ale te, które przenoszą m.in. dengę atakują w dzień. Zakładaj odzież z długimi rękawami i nogawkami. Śpij pod moskitierą.
  1. Pij wodę z bezpiecznego źródła (butelkowaną, gotowaną, filtrowaną). Pamiętaj o właściwym nawodnieniu i ochronie przed słońcem.
  2. Unikaj brodzenia i/lub kąpieli w zbiornikach wody stojącej. W jeziorach i rzekach (zwłaszcza afrykańskich) żyją przywry wywołujące choroby pasożytnicze.
Po powrocie

Obserwuj się co najmniej przez 3 tygodnie. Jeśli cokolwiek Cię zaniepokoi – m.in. gorączka, biegunka, wymioty, wysypka- niezwłocznie udaj się na konsultację do specjalisty. Skuteczność leczenia zależy od szybkości diagnozy i wdrożenia leków!

Jeśli przyjmowałeś chemioprofilaktykę przeciw malarii w czasie wyjazdu to kontynuuj po powrocie zgodnie z zaleceniami. Tak jak w przypadku Malarone – przez 7 dni od opuszczenia strefy występowania choroby.

 

Autorami poradnika są Ewa Piekarska, Joanna Fąferek, Jerzy Jaskuła i Tomasz Sanak, Polska Misja Medyczna.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o bezpiecznym podróżowaniu, zapraszamy na Kurs T4 dla podróżników organizowany przez ekspertów związanych z Polską Misją Medyczną. Więcej informacji o kursie oraz o działalności Polskiej Misji Medycznej na www.pmm.org.pl.