Pierwszy festiwal filmowy, poświęcony pamięci znakomitej polskiej himalaistki, odbył się w roku 1993 w pierwszą rocznicę jej zaginięcia. Od tego czasu, zawsze w połowie maja dla przypomnienia daty, kiedy patronka naszej imprezy była widziana po raz ostatni (12 maja 1992 roku, około 200 m od szczytu Kangczendzongi) Muzeum organizuje pokaz dokumentalnych i reportażowych filmów górskich.

Tegoroczny XXI PFA im. W. Rutkiewicz przebiegał pod hasłem „Od Lhotse do Korony Himalajów”. Jego program nawiązywał do dwóch istotnych rocznic związanych z tym czwartym co do wysokości szczytem Ziemi (8511 m n.p.m.), które przypadają w bieżącym roku. Jest to 25-lecie śmierci Jerzego Kukuczki na Południowej ścianie Lhotse i 40-lecie pierwszej polskiej wyprawy zimowej na ten ośmiotysięcznik.

W ciągu trzech dni (16-18 maja) uczestnicy Przeglądu obejrzeli 20 filmów, odbyli 14 spotkań z alpinistami, filmowcami i innymi ludźmi, których pasją są góry.    

Uroczyste otwarcie XXI Przeglądu Filmów Alpinistycznych w dniu 16 maja uświetnili uczestnicy ekspedycji Lhotse 1974, którzy przedstawili program p.t. „Wspomnienie z Lhotse”. Swoimi wrażeniami dzielili się: Anna Okopińska  (jedyna kobieta na tej wyprawie, która dotarła do wysokości ponad 7 tys. m n.p.m.), Jerzy Surdel  (filmowiec, który zrealizował  m. in. film „Zima 8250”), Mirosław Wiśniewski (lekarz, fotograf – autor znakomitych zdjęć) i Bogdan Jankowski , który przygotował prezentację  zdjęć  z Lhotse, był animatorem i gospodarzem tej części spotkania.  Uzupełnieniem wspomnień uczestników wyprawy było wystąpienie Anny Milewskiej, która w zastępstwie swojego męża Andrzeja Zawady, kierownika wyprawy, opowiadała o przygotowaniach do tego historycznego przedsięwzięcia.

Niedziela, 18 maja była „Dniem Jerzego Kukuczki” w Muzeum. Głównym honorowym gościem była Cecylia Kukuczka, małżonka znakomitego himalaisty. Przedstawiła ona prezentację „14 ośmiotysięczników Jerzego Kukuczki” oraz film syna - Wojciecha „Lhotse – Rozgrywka Pokerowa”.

W programie XXI PFA nie zabrakło też wspomnień o Przyjaciołach Muzeum, którzy odeszli w ubiegłym roku: Arturze Hajzerze, Szymonie Wdowiaku i Michale Błaszkiewiczu – bracie W. Rutkiewicz.

O Arturze Hajzerze opowiadali: Janusz Majer, jego wieloletni przyjaciel, współpracownik i towarzysz wypraw oraz Marcin Kaczkan, współuczestnik ich ostatniej wspólnej ekspedycji na Gasherbrum I. Twórczość Szymona Wdowiaka, niedoścignionego mistrza sztuki filmowania, przypomnieliśmy prezentując filmy: „Dwa razy osiem i pół” z cyklu „Kangczendzonga” i „Jasna Góra. Annapurna.”.

Jak zawsze obecny był temat Polskiego Himalaizmu Zimowego. Przybliżali go Anna Milewska –Zawada i Jerzy Natkański.

Zakończenie Przeglądu uświetnił duet: Anna Czerwińska (pierwsza kobieta z Polski na Lhotse, 2001 r.) oraz Darek Załuski (realizator filmów m.in. z tej wyprawy). Opowiadali oni również o swojej najnowszej ekspedycji pod hasłem „Kilimandżaro 2014. Szpik na Szczyt”.

Ważną częścią Przeglądu był tzw. blok edukacyjny z udziałem młodzieży ze szkół, mających patronów - „ludzi gór”. Na program złożyły się: pokazy filmów, prezentacje multimedialne, quizy i nagrody.  W świat najwyższych gór wprowadzała Anna Chmielewska z fundacji „Światło dla Himalajów”, a zaszczepić wśród młodzieży „bakcyla gór” i potrzebę aktywnego spędzania czasu starał się „Paker”, inicjator akcji „Aktywny Bakcyl”.

Przeglądowi towarzyszyła wystawa „Miej odwagę”, ukazująca dorobek Memoriału Piotra Morawskiego. W bieżącym roku przypada 5 rocznica tragicznej śmierci tego młodego, niezwykle utalentowanego polskiego himalaisty.
Istotnym wzbogaceniem programu XXI Przeglądu Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz były  stoiska Fundacji: Wspierania Alpinizmu Polskiego im. J. Kukuczki oraz Himalaizmu Polskiego im. A. Zawady. Dużym zainteresowaniem cieszyło się również stoisko z książkami i filmami górskimi wydawnictwa „Annapurna”. Dopełnieniem niezwykłej atmosfery był „Obóz Górski Pakera”, na którym prezentowano sprzęt alpinistyczny i częstowano żywnością liofilizowaną. Sympatycy kuchni nepalskiej mogli korzystać z szerokiego asortymentu smakołyków przygotowanych przez Fundację „Światło dla Himalajów”.

Miłą atmosferę, pełną niespodzianek, wprowadzało losowanie upominków przygotowanych przez LOTTO.
Trzydniowe „Święto Gór” w Muzeum Sportu i Turystyki zostało zakończone. Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do jego zorganizowania, a przede wszystkim naszemu Głównemu Partnerowi – LOTTO.

Dziękujemy również:
- sponsorom części edukacyjnej Przeglądu - firmom: HiMountain i Paker,
- Patronom Honorowym: Polskiemu Związkowi Alpinizmu, Fundacji Wspierania Alpinizmu Polskiego im. J. Kukuczki, Fundacji Himalaizmu Polskiego im. A. Zawady,
- Patronom medialnym: Górskiemu Magazynowi Sportowemu „Góry”, Pismu Górskiemu „Taternik”, Serwisowi Wspinaczkowemu „Wspinanie.pl”, National Geographic   TRAVELER,  Radiu dla Ciebie i TVP Warszawa,
- Partnerom wspierającym: Studiu Filmowemu Everest  i  Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach im. Jerzego Kukuczki.

Muzeum serdecznie dziękuje wszystkim uczestnikom XXI Przeglądu Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz i zaprasza na kolejną jego edycję w połowie maja przyszłego roku.


Wiesława Wiśniewska