Nie jest tajemnicą, że zima to dla wszystkich zwierząt najcięższy okres w ciągu roku. Niektóre gatunki wraz z temperaturami spadającymi poniżej zera rozpoczynają walkę o przetrwanie. Dlatego tak ważna jest pomoc człowieka w dostarczeniu zagrożonym stworzeniom pokarmu. W tym przypadku nie wystarczą jednak tylko dobre chęci, warto także znać kilka podstawowych zasad zimowego dokarmiania. 

Co zatem należy zrobić, by dokarmianie zwierząt zimą było bezpieczne i przyniosło zamierzony skutek? O tym piszemy w dalszej części artykułu. 

Dokarmianie ptaków zimą

Zimą ptactwo ma utrudnione zadanie w zakresie poszukiwania jedzenia. Niemal wszystko, co stanowi wartościowy posiłek, jest przykryte śniegiem lub lodem. By dotrzeć do źródła pożywienia, ptaki muszą się w istotny sposób namęczyć. Często wielu z nich nie udaje się przetrwać tego okresu, gdyż padają z wycieńczenia bądź zamrożenia.

W przestrzeni zamieszkałej przez ludzi możemy spotkać bardzo zróżnicowane spektrum gatunków:

  • kawki,
  • gawrony,
  • wróble,
  • gołębie,
  • sikorki,
  • dzięcioły
  • oraz wiele innych.

I tak jak zróżnicowane jest owe spektrum, tak nie każdy ptak spożywa to samo. Aby więc skutecznie dokarmiać ptaki musimy zachować kilka istotnych zasad.

O czym warto pamiętać dokarmiając ptaki zimą?

Jeśli już zdecydujemy się dokarmiać ptaki, warto robić to systematycznie. Szybko zaczną rozpoznawać przyjazne dla nich miejsce. Zorientują się, że mogą zdobyć pożywienie dzięki nam, więc na pewno zaczną regularnie przylatywać. Przyroda ma swój rytm, ale ma także swoją pamięć. Dlatego jeśli otworzymy naszą przydomową jadłodajnię dla naszych latających braci mniejszych – warto utrzymywać ten trend przez cały ciężki, zimowy czas. W przeciwnym wypadku nasze dokarmianie ptaków może skończyć się dla nich tragicznie.

Jeśli nie jesteśmy pewni, czym je dokarmiać, można skorzystać z gotowych produktów dostępnych nie tylko w sklepach zoologicznych, ale również w wielu supermarketach. Zazwyczaj są to mieszanki zbóż, kasz, ziaren słonecznika i dyni, suszone owoce. Podczas dokarmiania ptaków warto pamiętać też o źródle tłuszczu, np. słoninie (nie może ona wisieć zbyt długo, po upływie około 2 tygodni należy ją zmienić).

Czego nie wolno dawać ptakom zimą? W żadnym wypadku nie można karmić ptactwa pieczywem. Może ono stanowić uzupełnienie pokarmu, ale lepiej zrezygnować z rzucania resztek bułek czy chleba. Tak samo należy unikać solonych przysmaków. Jeśli chcemy dokarmić kaczki lub łabędzie, należy użyć do tego celu specjalnego granulatu. Ptaki wodne można też dokarmiać drobno pokrojonymi warzywami i ziarnami zbóż. Mniejsze ptactwo woli nasiona, kasze, pszenicę.

Czym i jak dokarmiać ptaki zimą? 

Najlepszym sposobem na to, by regularnie dokarmiać ptaki będzie zbudowanie dla nich karmnika. Jeśli dysponujemy ogródkiem lub kawałkiem przestrzeni, to będzie dobre rozwiązanie. Nawet jeżeli mamy jedynie balkon, możemy wykonać mniejszy karmnik, nieco odbiegający od naszego standardowego wyobrażenia.

Ważne jednak, by w obu przypadkach zachować odpowiednią przestrzeń, zadbać o zadaszenie chroniące pożywienie przed padającym śniegiem lub deszczem. Karmnik bez problemu możemy kupić, jednak jeszcze ciekawszą opcją jest samodzielne zbudowanie go. Najprostszy wykonasz w kilka minut przy użyciu plastikowej butelki.

Warto pamiętać, że ptasia stołówka powinna wisieć w widocznym dla stworzeń miejscu. Najlepiej w pobliżu drzew lub krzewów, gdzie ptaki czują się bezpiecznie. Natomiast z dala od dróg, skupisk ludzi czy legowiska domowych pupili, czyli kota i psa. 

Podczas dokarmiania ptaków warto pamiętać o kilku istotnych rzeczach:

  • Oprócz pożywienia powinniśmy zapewnić stały dostęp do wody, więc gdy ta zamarznie, wymieńmy ją.
  • Wysokość karmnika musi być odpowiednia.
  • Powinno być w nim tylko świeże pożywienie. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że nie narazimy ptaków na dodatkowe problemy zdrowotne.
  • Jeśli dokarmiamy ptaki z parków miejskich (np. łabędzie), nie wrzucajmy pokarmu do wody. Zostawmy go na trawniku lub brzegu jeziora. 

Jakie zwierzęta są dokarmiane zimą?

Ptactwo to bez wątpienia najbardziej magiczny, a jednocześnie najbliższy ludzkości element dzikiej przyrody. Jednak należy także pamiętać o zwierzętach żyjących w lesie. Zwierzęta leśne, takie jak sarny, jelenie czy dziki również chętnie skorzystają z pomocy człowieka, który może je dokarmiać zimą.

W okresie najcięższych mrozów nie jest im łatwo znaleźć pożywienie. Choć z perspektywy wielkiego miasta słowa te wydają się abstrakcyjne – zwróćmy uwagę, ile żywności idzie na zmarnowanie. A przecież mogłaby ona służyć w dokarmianiu dzikich leśnych zwierząt. Przynajmniej częściowo.

Dokarmianie leśnych zwierząt zimą – jak karmić sarny? 

  • Karma sucha – do karmy suchej nadającej się dla przeżuwaczy (saren, łososi) należy przede wszystkim siano, zielona karma, liście jeżyny, wysokoenergetyczne, pełne białka pokarmy (te jednak powinni podawać ci, którzy mają świadomość potrzeb zwierząt)
  • Odpowiednie ilości – należy umieścić w paśniku takie ilości karmy, by mogły być zjedzone w możliwie jak najkrótszym czasie. Przeleżana karma może się psuć i zaszkodzić zwierzętom.

Warto pamiętać – jeśli nie mamy pewności, w jaki sposób możemy dokarmiać sarny lub łosie, możemy zgłosić się do leśniczego. I zaoferować swoją pomoc chociażby w postaci dostarczania składników spożywczych.

Dokarmianie wiewiórek to kolejna rzecz, jaką możemy zrobić z myślą o pomocy zwierzętom leśnym. Szczególnie pod koniec zimy, kiedy zaczyna się ich okres rozrodczy i potrzebują dużo sił na podtrzymanie gatunku. Można im podawać orzechy (włoskie i laskowe), nasiona słonecznika, ziarna kukurydzy, kasztany, rodzynki, jabłka, marchew, cukinię, nasiona grabu.

Karmnik dla ptaków można łatwo zrobić samemu w domu / fot. Getty Images

Nietypowe dokarmianie zwierząt zimą

Możemy zdecydować się na… zimowe dokarmianie pszczół. Jeśli znamy kogoś, kto posiada ule, możemy zaangażować się w pomoc w przetrwaniu zimy tym niezwykle istotnym i pożytecznym owadom. Zwykle tę czynność wykonuje się jednak zawczasu, najlepiej jeszcze wczesną jesienią, po ostatnim zebraniu miodu. Pszczoły dokarmia się przede wszystkim specjalnym syropem cukrowym. W specjalistycznych sklepach dostępne są gotowe mikstury. Mieszankę taką możemy też przygotować samodzielnie. Wystarczy odpowiednia proporcja wody i cukru.

Pszczoły wspomaga się także specjalnym „ciastem miodowo-cukrowym”. Zwykle podaje się je pod koniec zimy albo bardzo wczesną wiosną, kiedy owady są już bardzo słabe, po okresie największych mrozów. Można też dokarmiać nim pszczoły w późniejszych okresach, jednak krańcowym terminem jest sierpień. Ciasto można przygotować samodzielnie. Kładzie się je na górze ramki, gdyż owady mają w zwyczaju wędrować ku górze podczas powolnego zimowego dożywania się.

Zwierzęta w naturze to jednak nie jedyne, którymi powinniśmy się zainteresować. Te w schroniskach także czekają na naszą pomoc. Warto więc wspomóc instytucje opiekuńcze poprzez podarowanie karmy dla psów i kotów, ale też pamiętać o wsparciu w wyposażeniu potrzebnych rzeczy. Ciepłe koce oraz inne tekstylia mogą okazać się bardzo przydatne. Z pewnością gdy zgłosimy się do najbliższego schroniska, dostaniemy dokładne informacje o jego potrzebach.

Jak wychować szczęśliwego, zdrowego i grzecznego pupila? Tego dowiesz się z przewodnika dla miłośników kotów i psów, który jest już dostępny w sprzedaży. Specjalny numer magazynu „National Geographic Polska” możesz nabyć bez wychodzenia z domu za pośrednictwem strony kultowy.pl: