Wczesne dzikie odmiany najpopularniejszych upraw ewoluowały w izolacji geograficznej, a następnie rozprzestrzeniły się za pośrednictwem czynników naturalnych – wiatru, wody oraz w odchodach zwierząt.

Z czasem ludzie selekcjonowali nasiona roślin o pożądanych cechach i eksperymentowali z warunkami uprawy. Genetycy nazywają ten proces domestykacją, rolnicy – rolnictwem.

Większość współczesnych roślin uprawnych niewiele przypomina swoich prymitywnych przodków. Wczesne truskawki nie były ani tak duże, ani słodkie jak dzisiejsze. Jabłka dostępne w supermarketach, będące klonami, trudno byłoby wyprodukować bez szczepienia drzew.

Naukowcy są w stanie prześledzić zawiłe ścieżki ewolucji roślin, wykorzystując ich genomy i archiwalne dane.

– Ewolucja rośliny wchodziła zwykle na nowe tory w chwili spotkania z człowiekiem – opowiada Paul Gepts z Uniwersytetu Kalifornijskiego Davis, biolog zajmujący się badaniem ewolucji fasoli i innych roślin. 

 

Skąd pochodzi żywność?

 

 

  • Awokado – owoc pochodzi z Meksyku i Ameryki Środkowej. Dziś znamy jego trzy odmiany, każdą uprawianą w innych warunkach klimatycznych.
  • Słonecznik – ta roślina jest jedną z rdzennych roślin Ameryki Północnej, z jej nasion wytwarza się olej.
  • Winogrona – dzikie winogrona zostały uszlachetnione tylko raz, na Zakaukaziu. Stąd wywędrowały w świat.
  • Jabłko – pierwotnie wyrosło w Azji Środkowej, a rozpowszechniło się wzdłuż Jedwabnego Szlaku.
  • Cytrusy – dzisiejsze pomarańcze i mandarynki są potomkami prymitywnych mandarynek i pomelo ze wschodniej Azji.
  • Truskawka – współczesna truskawka jest hybrydą dwóch gatunków, po jednym z obu Ameryk.
  • Ananas – owoc pochodzi z Amazonii. Europejscy odkrywcy prawdopodobnie wywieźli szczepy rośliny na wschód.
  • Kawa – początkowo kawa rosła tylko w Etiopii. Stąd trafiła do Azji, Europy, a potem Ameryki Południowej – gdzie dziś znajdują się największe uprawy tej rośliny.
  • Bakłażan – dwie odmiany zostały uszlachetnione w Indiach i Chinach. Jedna rozprzestrzeniła się na wschód, druga na zachód.
  • Banan – pierwsza bananami cieszyła się Nowa Gwinea. Najpopularniejsza współczesna odmiana to klon tej z Azji Południowo-Wschodniej.

Daniel Stone