Schedą po mieszkańcach wikińskiej enklawy jest sztuka użytkowa: łyżki, rękojeści noży, szpile i oprawki rogowe zdobione pierścieniowo-łańcuchowym splotem. Badacze nakreślili trasę wędrówki tak dekorowanych przedmiotów: Wolin, Szczecin, Żółte na Pomorzu, Santok, Gniezno, Ostrów Lednicki, Ląd n. Wartą, Giecz, Wrocław, Opole… A więc ważne grody Piastów! 
 

Archeolodzy próbują rozwiązać tajemnicę tożsamości obcych, którzy przebywali w otoczeniu pierwszych władców Polski, m.in. badając ich cmentarze. Na 11 przebadanych grobów w 10 pochowane były osoby pochodzące z północno-zachodniej Europy. Elitarne miejsce pochówku z czasów Bolesława Chrobrego w Bodzi to elektryzujące odkrycie ostatnich lat. Na podstawie grobowych artefaktów badacze przypisują wikingom wysoki status społeczny. Biżuteria, monety, paciorki, srebrne kaptorgi na relikwie, pierwszy w Polsce langsaks (długi nóż bojowy) i paradny miecz wikiński tworzą kolekcję funeralnych darów. 
 

Te i inne znaleziska z okresu Piastów wskazują na możliwości znaczącego wpływu wikingów na organizację państwa polskiego. Skandynawscy awanturnicy mieli świetne przygotowanie polityczne, wiedzę i doświadczenie w organizacji państwa, rozległe światowe kontakty handlowe. Zajmowali się więc zaciągiem najemników do piastowskiej drużyny, obsługiwali wodne szlaki komunikacyjne, pośredniczyli w wymianie towarów, a nawet… wspierali handel żywym towarem z krajami islamu.
 

Tekst: Joanna Orłowska-Stanisławska​