Badacze odkryli ślady dawnej osady podczas zbierania materiałów do monografii wsi Jelenin w powiecie żagańskim. W dokumentach osada została po raz pierwszy wymieniona w 1474 roku jako folwark przynależny do Jelenina, pozostający we władaniu szlacheckiego rodu Knobellsdorfów. Niemieccy historycy wiedzieli o jej istnieniu, jednak nie potrafili wskazać jej lokalizacji. Najważniejsza wskazówka znajdowała się na zabytkowej ręcznie rysowanej mapie z XVIII wieku.  Choć ówczesnej kartografii daleko było do doskonałości, po przeanalizowaniu i skorelowaniu danych z mapy z aktualnymi zdjęciami satelitarnymi udało się natrafić na ślady osadnictwa. Poszukiwaniom pikanterii dodawały obiecujące doniesienia na temat osady. Mianowicie nazwa kolonii „Greis” może odnosić się do określenia „bardzo stary”, a jej zabudowa przedstawiała nietypową formę pentagonu. Niemieccy autorzy podają, że „kiedy w połowie XIII wieku koloniści niemieccy przybywają do Jelenina, osiedlają się najprawdopodobniej obok istniejącej już wcześniej osady słowiańskiej”. Szczegółowe informacje przekazane zostaną wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków.
- Na razie jest zbyt wcześnie, by mówić o sensacji, ponieważ więcej o odkryciu będzie można powiedzieć dopiero po zbadaniu kolonii przez archeologów – wyjaśnia Maciej Boryna, dyrektor Muzeum Ziemi Szprotawskiej im. F. Matuszkiewicza.